Soms zie ik op een verpakking staan dat het product CO2-neutraal geproduceerd is. Of besluit een merk om voortaan klimaatneutraal door het leven te gaan. Ik zie en hoor dingen als CO2-neutraal en klimaatneutraal steeds vaker, maar toch blijven het uitzonderingen. Zou het gewoon heel duur zijn? Veel gedoe? Hoeveel zou het ons gezin kosten om onze jaarlijkse uitstoot te compenseren en dus CO2-neutraal te leven? Tijd om uit te rekenen hoe duur CO2-compensatie voor een gemiddeld huishouden en voor ons eigen specifieke huishouden zou zijn.

lees verder

Wellicht een wat vreemd onderwerp voor een duurzaamheidsblog: vrouwenrechten. En toch zijn vrouwen en duurzaamheid sterk aan elkaar gerelateerd. Dat heeft alles te maken met de groeiende wereldpopulatie. Door te investeren in vrouwenrechten en gezinsplanning,...

lees verder

“Natuurlijk investeer ik niet in fossiele brandstoffen” denk je wellicht. Maar de meeste mensen dragen indirect toch bij aan activiteiten die ontzettend vervuilend voor de planeet zijn. Hoe dan? Bijvoorbeeld via je bank, je verzekeringen...

lees verder

Het was hoog tijd voor een mooie afscheiding tussen de buren en ons. De oude schutting was al deels ingestort en het overgebleven deel zou dat waarschijnlijk ook gaan doen. In overleg besloten we dat het een gemengde haag zou gaan worden die niet alleen een afscheiding tussen de tuinen gaat vormen, maar ook hommels en andere bijen, vlinders en de vogels gaat ondersteunen. En ik mocht deze gemengde haag voor biodiversiteit ontwerpen! In dit artikel lees je mijn belangrijkste overwegingen en het ontwerp inclusief plantenlijst.

lees verder

Nooit eerder leverde een potentiële besparing zo veel discussie op in ons huis als het thema 'elektrische deken'. Voor mij een letterlijk warme herinnering waarmee ik jarenlang een jeugd in een ijskoude woonboerderij heb overleefd. Voor mijn man een onbekend concept dat hij vooral associeerde met zweterige nachten en onnodige luxe. Maar in een woonboerderij met een dak van karton was het toch het proberen waard. We mochten een elektrische deken van Enelca testen. In dit artikel onze ervaringen met deze 12 volt elektrische onderdeken.

lees verder

Laatst las ik weer ergens hoe een waterbesparende douchekop zichzelf al binnen een half jaar terugverdient. Yeah, sure. Alsof ik dat geloof. Zo’n ding is 25 euro en dat zou betekenen dat je er ruim 4 euro per maand mee bespaart. Lijkt mij stug. Maar in mijn speurtocht naar niet te dure investeringen die toch wat opleveren, dacht ik: weet je wat, ik wil het toch gewoon proberen. Ik mocht een mooie spaardouchekop van Grohe testen. In dit artikel mijn ervaringen met hun waterbesparende douchekop.

lees verder

Veel mensen beschouwen heermoes (paardenstaart) als onkruid dat ze willen bestrijden. Zelf vind ik ‘onkruid’ een relatief begrip en heb ik het liever over wilde planten. En alleen als die op een plek staan waar je ze niet wilt hebben, zou je het onkruid kunnen noemen. Maar goed, als je van heermoes (of elk ander onkruid) af wilt, is het slim om even uit te zoeken waarom de plant daar staat. Vaak geven juist planten die we onkruid noemen namelijk veel informatie over de bodem. Je kunt je dan wel druk maken om het onkruid, maar zolang je niks met de bodem of andere omstandigheden doet, komt het gewoon weer terug. In dit blog leg ik, aan de hand van heermoes als voorbeeld, uit hoe dat werkt.

lees verder

Je eigen groente kweken is een van de makkelijkste manieren om wat tegen klimaatafbraak te doen. Het scheelt een hoop uitstoot bij verpakking, transport en koeling van voedsel. En het is leuk. En tegelijk kun je een kringloop sluiten en je keuken- en snoeiafval in je eigen tuin omzetten tot compost. Zo hoeft de gemeentedienst jouw groene bak niet meer te legen en hoef jij niet naar een tuincentrum om dure compost te kopen. Maar hoe ga je composteren en welke vorm van compost past bij jouw situatie? In dit blog een overzicht van tien verschillende manieren van composteren met voor- en nadelen. Van een composthoop, naar wormencompost en bokashi. Of je nu een balkon, een kleine tuin of een grote tuin hebt. Composteren kan altijd. Hoe ga jij compost maken?

lees verder

Waarom zou je bijzonder (lees: prijzig) kopen, als je ook simpel kunt kopen? Dat denk ik wel eens mismoedig als ik weer eens met een pak biologische gedroogde pasta in mijn handen sta. Eerlijk: ik proef het verschil amper tussen spaghetti van 40 cent en spaghetti van 3 euro. Dat die wereld van verschil wel degelijk bestaat, proef je als je wat bijzonders koopt. Biologisch met een twist. Slow food met een verhaal en bomvol smaak. Jazeker, voor sommige producten kan het echt uit om jezelf te verwennen en wat meer neer te leggen. Snuffel maar eens rond in Frank's Kitchen, de nieuwe webshop voor delicatessen, zoals bijzondere pesto, biologische wijn, azijn met een verhaal en heel apart zout. Wij mochten alvast een paar dingen proeven.

lees verder

Hoera, er is een nieuw merk ecologisch-verantwoorde schoonmaakmiddelen onder de zon: Seventh Generation. We mochten vloeibaar wasmiddel, afwasmiddel en badkamerreiniger testen. Allemaal eco. Zijn ze fijn? Ja hoor, het zijn prima schoonmaakproducten. Maar eigenlijk is er iets anders aan de hand. Er zijn inmiddels zo veel ecologische schoonmaakmiddelen op de markt, vaak ook helemaal niet duur: je hebt gewoon echt geen excuus meer als je nog met gewone, chemische middelen poetst. Hup, allemaal aan de eco schoonmaakproducten!

lees verder

Het gaat niet goed met insecten zoals bijen en vlinders. Veel mensen denken dat het plaatsen van bijenkasten helpt. Ontwikkelaars van zonneparken gaan samenwerkingen met imkers aan en voedselboswachters plaatsen volken honingbijen. Daarmee hopen ze de biodiversiteit te vergroten en de Nederlandse insecten te helpen. Ook stellen ze dat honingbijen noodzakelijk zijn voor goede bestuiving. Maar helaas berust dat op misverstanden en is het plaatsen van bijenkasten lang niet altijd een goed idee. Ze versterken de biodiversiteit bijvoorbeeld niet. Hoe dat zit, onder welke voorwaarden je wel een bijenkast kunt plaatsen en wat we nog meer kunnen doen om de Nederlandse insecten te helpen lees je in dit artikel.

lees verder

Mijn moeder is afgelopen week 60 geworden. Dat betekent dat ik al 60 jaar (okay, 23 jaar daarvan als eitje) in meerdere of mindere mate omringd wordt door moestuin-gerelateerde zaken. Ik zou dus beter moeten weten. Toch maakte ik de afgelopen jaren een heleboel fouten in de moestuin. Fouten die ik niet meer ga maken (vast wel andere, maar dat is voor een blog over een paar jaar). Heb je een moestuin of ga je een moestuin beginnen? Maak dan niet dezelfde fouten als ik.

lees verder

Om een langer groeiseizoen te hebben en warmteminnende planten een betere plek te geven wilden we graag een kas in de tuin. Al snel besloten we dat het een kas in de vorm van een dome (een halve bol) moest worden. Vanwege de natuurlijke vorm, de kleinere impact van de wind en vooral omdat ik het een cool ding vind. Build With Hubs levert ‘Geodesic dome kits’ waarmee je zelf aan de slag kunt. Van hen kreeg ik een set om te testen en dit blog te schrijven met mijn ervaringen. Zelf voegde ik hout, lijnolieverf, kasfolie en een hoop uurtjes werk toe. Maar het resultaat mag er zijn. Hier vertel ik hoe ik de kas zelf heb gebouwd en deel ik mijn tips voor als je zelf een geodome kas wilt bouwen.

lees verder

LED verlichting wint steeds meer aan populariteit. Vooral in de laatste jaren heeft LED verlichting veel terrein gewonnen in de Nederlandse huishoudens. Dat is ook niet zo vreemd als we kijken naar de talloze voordelen van LED. Bovendien stimuleert de overheid ons ook om zoveel mogelijk voor duurzame energiebronnen te kiezen. LED biedt dan de oplossing. Ondanks dat deze verlichting ontzettend in opkomst is, zien we toch dat er nog heel veel misverstanden over bestaan. Hieronder bespreken we de 4 grootste misverstanden over LED verlichting en leggen we uit wat dan wél juist is.

lees verder

Ik was er medio 2018 helemaal klaar mee. We waren net verhuisd en superdruk, zowel met werk als met klussen. En vervolgens begon ik mijn werkdag toch altijd met een rondje nieuws. En vulde ik mijn pauze ermee. En het loze moment wanneer mijn man onze dochter naar bed brengt. En in het openbaar vervoer. En... en... Ik was dagelijks vaak wel een uur ofzo kwijt aan nieuwssites en social media. En ik werd er alleen maar chagrijnig van. Bovendien miste ik juist de achtergronden bij het nieuws. Ik ging op zoek naar een manier om op de hoogte te blijven van de wereld om mij heen zonder te verdwalen in het dagelijkse nieuws. En dat blijkt nog best lastig.

lees verder

Wie kent ze niet? Al die handige plastic zakjes voor je boterham, voor in de diepvries, afdekfolie, aluminiumfolie. Allemaal bedoeld om ons voedsel te bewaren, af te dekken, in te vriezen, koel of juist warm te houden. Super handig en snel, maar het gebruik van deze producten heeft een duidelijke keerzijde; eenmaal gebruikt kan je er weinig anders meer mee dan weggooien. En dat is redelijk rampzalig voor onze afvalberg. Wist je bijvoorbeeld dat plastic folie, je weet wel, dat handige spul voor om je ovenschaal, niet gerecycled kan worden? Hetzelfde geldt voor aluminiumfolie. Van al het plastic wat wij in de plasticbak doen (in een doorzichtige zak, anders wordt het gezien als restafval en gewoon verbrand) wordt slechts 9% gerecycled tot een nieuw product. Reden genoeg om eens kritisch te kijken naar handige, leuke en goedkope manieren van voedsel anders opslaan. Ik verzeker je; die zijn er volop!

lees verder

Heel soms overvalt een kleine adrenaline rush mij weer. Ik dacht per ongeluk terug aan die wekenlange strijd die we voerden tegen bloedmijt bij onze kippen (misschien noem jij deze parasiet bij kippen bloedluis?). Met z’n duizenden was ons kippenhok een soort Hotel Bloedmijt geworden. Er leek geen einde aan de bloedluis-plaag en onze bloedluis-bestrijding te komen. Uiteindelijk is het ons gelukt: de bloedmijt bestrijden met natuurlijke methodes zonder gif. Omdat ik zelf echt stress ervaar bij het zien van foto’s van bloedmijt / bloedluis, zal je in dit artikel geen foto’s van die rottige parasieten vinden. Ik leg je wel alles over ze uit, hoe je bloedmijt kunt herkennen en natuurlijk hoe je bloedmijt kunt bestrijden.

lees verder

Oorwormen, of oorwurmen zoals ik ze meestal noem, zijn supernuttige beesjes. Overdag slapen ze, maar ‘s avonds en ‘s nachts gaan ze er op uit en eten ze vooral dood plantenmateriaal en luizen. Geen wonder dat mensen met fruitbomen of andere planten die gevoelig zijn voor bladluizen of andere luizen graag oorwormen in de tuin hebben. Met een oorwormenpot kun je ze een beetje helpen. Een oorwormenpot is eigenlijk een soort insectenhotel speciaal voor oorwormen. Een oorwormenpot maken van een oude terracotta bloempot is leuk en erg makkelijk. Hier een stappenplan om er een te maken een de oorwormen schuilplek te geven in je tuin.

lees verder

Veel mensen maken zich terecht zorgen om de insecten in hun omgeving. Dat je ze kunt helpen door bijvoorbeeld bloemenmengsels (tübingermengsels) te zaaien of bloembollen te planten is bekend. Maar wil je een stap verder gaan, dan kan een bloeiboog van struiken en bomen insecten als solitaire bijen, hommels, vlinders en andere insecten helpen. Een struik of boom gebruikt de hoogte en heeft dus veel meer oppervlakte voor dracht voor insecten dan een horizontaal veldje bloemen. En ze vragen vaak nog minder onderhoud ook. Een bloeiboog is een ontwerp voor insecten in de tijd zodat er altijd voldoende voor ze te eten is. Hoe ontwerp je een bloeiboog en waar moet je op letten? Plus een plantenlijst voor insecten in een kleine en grote tuin als start.

lees verder

Eigenlijk doe ik helemaal niet aan een grote voorjaarsschoonmaak. Ik doe de wekelijkse dingen braaf wekelijks en wanneer ik zin en tijd heb, pak ik de grote klussen aan. Maar het is zo’n aangenaam idee om in een dag of twee je hele huis fris voor het warmere deel van het jaar te hebben. Hoe dan ook, wellicht ken je de schoonmaakmiddelen van Sonett al. Een bijzonder merk dat op veel vlakken echt een stapje extra zet dan bijvoorbeeld Ecover en Method. Tijdens de Bio-beurs van afgelopen januari kreeg ik drie wat nieuwere producten toegestopt voor een test: een WC-reiniger, een onderhoudsmiddel voor vloeren en een handzeep met calendula. Ik ben benieuwd naar mijn ervaringen!

lees verder

In Nederland en België zie je van oudsher veel beukenhagen, omdat ze makkelijk in haagvorm te snoeien zijn en ook in de winter grotendeels dicht blijven en dus wind en kou tegenhouden. Groenblijvende hagen doen dat natuurlijk ook, maar die zijn meestal uitheems en niet iedereen vindt ze mooi. Wil je een beukenhaag aanplanten, dan kom je snel op de vraag of het een haag van beuk of een haag van haagbeuk moet worden. Dat lijkt misschien hetzelfde, maar de haagbeuk is geen beuk al lijkt het er wel op. Wat zijn de verschillen tussen een beukenhaag en een haagbeukenhaag? En wat zijn de voordelen en nadelen van beide? En welke kun je het beste kiezen?

lees verder

Zo langzamerhand is ons Eglu Cube kippenhok aka ons spaceship voor kippen een echt paradijs geworden. De kippen zijn ook weer begonnen met leggen; hét startsein van de lente. Maar… ons kippenhok staat best ver de tuin in. Niet echt leuk met sneeuw en slagregen. En nu het weer eerder licht wordt in de ochtend, voel ik mij best schuldig als de kippen tot 8 uur in hun nachthok zitten opgesloten. De oplossing: de Autodoor van Omlet. Perfect voor onze versie van de Eglu Cube, maar ook passend bij de andere Omlet hokken. We mochten zo'n slimme Autodoor testen.

lees verder

Onbehandeld hout in de buitenlucht houdt het niet lang vol. De meeste houtsoorten uit de bouwmarkt zijn binnen 10 jaar doorgerot. Zonde. Je kunt het hout dus beter beschermen tegen weer en wind. Dan blijft het langer mooi en hoef je niet elke paar jaar een nieuwe schutting te bouwen. Koop je geïmpregneerd hout, dan is het langer beschermd, maar lekken er giftige stoffen uit het hout je (moes)tuin in. En de meeste soorten verf en beits bevatten stoffen die wel je hout beschermen maar niet je tuin. Dat wil ik niet in mijn tuin hebben en zeker niet in de verhoogde bakken van mijn moestuin. Lijnzaadolie lijkt de meest milieuvriendelijke optie. Maar werkt het?

lees verder

Eikenprocessierupsen kunnen een ware plaag vormen. Omdat ze vaak in grote groepen samen in een boom zitten kunnen ze die helemaal kaal vreten. En de brandharen of netelharen op de rups zien er zacht uit, maar kunnen flinke jeuk en huidirritatie veroorzaken. Geen wonder dat processierups bestrijden populair is zodra die ergens opduikt. Met grote stofzuigers worden ze uit de bomen gezogen en soms wordt er gif gebruikt. Maar dat kan ook anders. Heb je een eik in de tuin of in de buurt dan is er veel wat je kunt doen om een plaag van eikenprocessierups te voorkomen. Door natuurlijke vijanden te lokken en zo te voorkomen dat ze een plaag kunnen vormen.

lees verder

Vandaag wil ik graag met je in gesprek over een triviaal, voor de hand liggend gegeven: we eten allemaal. Elke dag, althans toch de meesten van ons in Nederland. Veel van het voedsel wat we eten is verpakt, zelfs als we ons best doen om veel onverpakt voedsel te kopen in de vorm van bijvoorbeeld groente, fruit of brood, dan nog zit er een deel van ons voedsel in papier, plastic en glas. Papier, plastic en glas kunnen worden gerecycled. Hoewel recyclen voor met name papier en glas gunstig uitpakt, is het beter om de levensduur van glas en papier zoveel mogelijk te verlengen en daarmee energie te sparen. En vooral glas leent zich daar super goed voor. Je kunt het namelijk zo gek niet bedenken, of het past in een glazen potje. En als je deze gedachte eenmaal toe laat in je handelen is het hek in positieve zin van de dam :). Op elk potje past een dekseltje, en in elk potje past voedsel. Waarom vind ik dit geweldig terwijl het klinkt als super simpel?

lees verder

Okay, we zijn vorig jaar weliswaar niet geweest… maar ik vind ons jaarlijkse bezoek aan de Bio-beurs in Zwolle serieus een fantastisch feestje. Als je alles wilt zien, ben je echt wel een hele dag zoet. Ondertussen zie je veel merken die je al kende (vaak wel met nieuwe producten die je nog niet kende), maar óók veel nieuws onder de zon. En wie een beetje slim kijkt, ziet ook trends. Zo ook op afgelopen 24 januari. Tuurlijk, de gezonde snack is al jaren hot. Wel een relatief nieuwe trend is fermentatie. Zo veel zagen we dat nog niet eerder. En eindelijk is er ook breed aandacht voor bodemleven.

lees verder

Onze tuin heeft voor een groot deel een open verbinding met het (vrijwel) zuiden. Heerlijk. Lekker zonnig. Goed voor de tuin. Maar dat open veld op het zuidwesten, precies waar de wind in Nederland zo vaak vandaan komt, is toch niet ideaal. Er komt een windhaag, maar die moet nog groeien. Ondertussen zie ik onze kippen toch vaak bibberen. Een zeil ofzo zou best handig zijn. En wat blijkt, ook daar heeft Omlet, de makers van ons Eglu Cube kippenhok, aan gedacht. We mochten de windbreker testen, maar Omlet heeft producten voor elke weersomstandigheid. En helemaal niet duur.

lees verder

Als je een boom of struik in je tuin plant, wil je natuurlijk dat die snel aanslaat, niet doodvriest of uitdroogt en voldoende voeding krijgt om snel gezond te groeien. De beste manier om dat te doen is met sheetmulchen. In dit artikel leg ik uit wat sheetmulchen is, hoe het werkt en laat ik zien dat je op deze manier je planten een kickstart kunt geven met minimale moeite en kosten.

lees verder

Van de week was ik heel vaak mijn duim naar links aan het bewegen. Nee, niet op Tinder of een dating app, maar in mijn e-mail inbox. Ik krijg weer veel ongewenste e-mail van webwinkels, facebook-pagina's en allerlei goede doelen. Met Sinterklaas en Kerst in het vooruitzicht loopt mijn inbox in december altijd helemaal vol. Dat is niet alleen vervelend voor mij, maar het kost ook overbodige energie. Nee, niet mijn energie, maar elektriciteit. Dat kan duurzamer. December en januari zijn voor mij dus een tijd van ontvolgen en uitschrijven. Digi-cleansing noem ik het.

lees verder

Zo af en toe lees ik weer ergens een zeurstuk over hoe vriendschappen oppervlakkiger worden door social media. Dat mensen alleen in hun mobiele telefoon zitten en vriendschappen pappen en nathouden met likes zonder te lezen en opgeleukte foto's van hun eigen fantastische leven. Maar als ik naar mijzelf kijk is dat voor mij 180 graden anders. Mijn vriendschappen zijn juist een stuk hechter, oprechter en minder oppervlakkig door social media.

lees verder

Tijdens een dorpsfeest staan de oude bewoners van ons huis op de zandweg naast de tuin met mijn man te kletsen. Hun oog valt op ons paars-grijze kippenhok, de Eglu Cube. “Zitten de kippen dáárin?!” Eh, ja. En het is echt een heel fijn kippenhok. Om het verblijf van onze twee kipjes nog wat aangenamer te maken, kreeg ik van Omlet twee extraatjes: een uitbreiding voor de ren (1 meter extra) en een zitstok voor in de ren. Eens kijken of onze kippen (en wijzelf) daar blij van worden.

lees verder

Wie een boek over ontwerpen op basis van permacultuur openslaat, komt al snel een verhaal over microklimaten tegen. Je zult lezen dat het voor en tegen een muur op het zuiden zoveel warmer wordt, dat een plant zich daar als een plant in Frankrijk voelt. Een mooie plek voor een vijg of wilde citroen. En een plek in de luwte houdt warmte en vocht beter vast dan een plek in de wind. Als je een ontwerp maakt is het dus slim om eerst de bestaande microklimaten te observeren en de planten op de juiste plekken te zetten. Nog leuker wordt het als je zelf microklimaten kunt creëren. Met een windsingel kun je luwte creëren. En met een “sun trap” kun je de zon vangen en de wind buiten sluiten om een warmer gebied te maken in je tuin voor het telen van gewassen, het beschermen van soorten die gevoeliger zijn voor vorst of voor soorten die het beter doen met wat meer warmte. Ik ging aan de slag met een sun trap als onderdeel van ons voedselbos. Benieuwd waar ik tegenaan liep, welke keuzes ik heb gemaakt en naar mijn uiteindelijke ontwerp? Lees dan verder.

lees verder

Er zijn veel redenen om gas te besparen. De gasprijs gaat de aankomende jaren flink omhoog, er komt co2 vrij bij het stoken op gas en in Groningen hebben mensen veel last van de gaswinning. De makkelijkste stap is de thermostaat een graadje lager zetten. Daarnaast kan het interessant zijn om warmtelekken op te sporen. Want alle warmte die je huis via muren, kozijnen, ramen, het dak en kiertjes verlaat, moet je extra opwekken. Met een warmtecamera kun je dat soort lekken makkelijk opsporen, zodat je weet waar je het beste kunt investeren in isolatie. Vervang je het glas door HR++ glas? Steek je je geld in dakisolatie? Of kun je misschien al veel winnen door een kier dicht te kitten? Ik mocht een paar dagen spelen met een warmtecamera van Buurkracht. Hier mijn ervaringen.

lees verder

Bij de aankoop van onze woonboerderij namen we ook een stel kippen over. En daar begon de ellende. Bloedmijt. Een lastig schoon te maken hok. Mussen in de ren. We gingen er houtje-touwtje mee aan de slag, maar wisten dat er met enige spoed een nieuw kippenhok moest komen. In elke zoektocht naar goede langetermijnoplossingen voor onze kip-problemen, kwam hij weer langs: de Eglu Cube van Omlet. Een modern kippenhok, totaal anders dan die standaard houten dingen. Zou dit ‘ruimteschip’ voor onze kippen de heilige graal blijken? Ik deed in ieder geval een vreugdedansje toen ik er een mocht testen.

lees verder

Na een heel geslaagd kinderfeestje met zes enthousiaste, huttenbouwende, gamende, chipskruimelende jochies, staarde ons vloerkleed me wat vaal en vermoeid aan. Het is niet nieuw meer, maar ook nog niet kaal en nog wel heel gezellig vind ik. Vrolijke strepen. Het heeft alleen zo nu en dan een opfrisbeurt nodig. Toen we het net hadden huurde ik wel eens zo’n reinigingsapparaat met zeep. Nog best duur, best een gedoe en een grote, lege plastic fles voor de plasticbak. Gelukkig weet ik sinds een aantal jaar een veel betere, goedkopere en snellere truc om je vloerkleed weer op te vrolijken. Zo’n twee keer per paar sneeuwt het op ons kleed. Ik deel mijn tip graag met jou.

lees verder

Wil je beschutting creëren in een tuin, dan denk je al snel aan een haag of bij een grotere tuin aan een windsingel. Meestal heeft zo’n haag maar één functie: wind tegen houden. Maar wie als een permacultuur-ontwerper denkt, vindt dat niet genoeg. Zo’n haag kan namelijk ook eten produceren, habitat vormen voor vogels, nectar verzorgen voor bijen, stikstof binden voor je moestuin, waardplanten bevatten voor vlinders, hakhout produceren voor een houtkachel en de algehele biodiversiteit vergroten. Om een paar voorbeelden te noemen. Onlangs verhuisde ik naar een plek waar de wind veel invloed heeft. Om beschutting te creëren en daarmee de temperatuur in mijn tuin zo’n 2 graden te laten stijgen, ontwierp ik een lage windsingel op basis van die permacultuur-principes. Hier mijn ontwerp.

lees verder

Vandaag laat ik zien hoe je voor een miniem bedrag en met enige kluszin een of meerdere toffe hangpotjes maakt van de schil van een kokosnoot. Wij hadden de kokosnoten gekocht bij de toko, gewoon om op te eten. Wel had ik al het idee om er daarna een hangpotje van te maken. Ik had deze al eens gezien in een interieurwinkel, maar ik vond ze loeiduur! Het zelf maken is een halfuurtje werk voor twee potjes en het resultaat vind ik zelf erg geslaagd.

lees verder

Wanneer ik aan iemand vertel dat ik voor een veganistische levensstijl heb gekozen, dan roept dat bijna altijd een reactie op. De leukste is natuurlijk als blijkt dat mijn gesprekspartner ook een veganist is. Hoe mooi is het om iemand tegen te komen aan wie je niets hoeft uit te leggen en waarmee je direct al zoveel raakvlakken hebt. Maar dat gebeurt helaas niet zo vaak. Soms zijn er mensen die mijn keuze belachelijk maken, direct een defensieve houding aannemen en roepen dat ik het zelf moet weten maar dat zij ‘hun’ stukkie vlees niet laten staan (volgens mij is het stukkie vlees niet van hen, maar van het dier wat er voor dood moest).

lees verder

Bij het uitpakken van alle vakantiezooi na twee weken kamperen, werd mijn neus getrokken naar een wel heel onwelriekend tasje met daarin, bij nadere inspectie, vier natte kindergympen. De gympen waren gebruikt voor het kanoën, hadden een aantal keer een nachtje in de regen gestaan en waren dus blijkbaar nog steeds nat. Allemaal dingen waar schoenen niet blij van worden.

lees verder

Deze is zo simpel dat ik dit stukje kort zal houden. Veel mensen maaien in de zomer vaak hun gras. Soms wekelijks. Het grasmaaisel wordt door de grasmaaier netjes in de opvangbak of zak verzameld en kan zo de biobak in. Maar elke keer dat je dat doet, gooi je een hoop voedingsstoffen weg die het gras in je gazon net uit de bodem heeft gehaald. Doe je dat vaak genoeg, dan put je de bodem uit en zul je naar een tuincentrum moeten om gazonbemester te kopen. Zonde. Want je hebt de voedingsstoffen die je gras nodig heeft om een mooi gazon te worden net weggekieperd!

lees verder

Plastic is overal: in de zee, in ons eten, in honing... Echt overal. We raken het niet meer kwijt zolang als we leven. Maar we kunnen wel helpen om niet nog meer plastic in de natuur te brengen. Zo langzamerhand zijn we ons er allemaal wel van bewust dat je je eigen tas mee moet nemen naar de winkel en dat je je eigen flesje voor water mee kunt nemen. Hier besparen we al een behoorlijke berg plastic mee. (Ga zo door!) Natuurlijk kun je ook gaan shoppen in een verpakkingsloze winkel, als je die in de buurt hebt. Maar er zijn meer manieren om plastic te besparen. Hier zijn 5 simpele oplossingen om minder plastic te gebruiken, waar je misschien nog niet eerder aan hebt gedacht.

lees verder

Afval bevat veel waardevolle materialen die opnieuw gebruikt kunnen worden. Van gebruikt plastic wordt nieuw plastic gemaakt, van GFT maken ze compost en van jouw oude bankstel een nieuwe leren tas. Om die reden is het erg belangrijk zorgvuldig te zijn bij het scheiden van afval. Als gescheiden afval te veel vervuild is, kan het niet hergebruikt worden. Afval scheiden doen wij in Nederland al beter dan gemiddeld, 55 procent van ons afval leveren we gescheiden in. Milieu Centraal heeft echter berekend dat we 80 procent gescheiden kunnen inleveren…

lees verder

Veel oude apparaten verbruiken veel meer stroom dan nodig is. Andere apparaten hebben een hoog sluipverbruik. MilieuCentraal adviseert een koelkast van zeven jaar of ouder nu te vervangen, omdat koelkasten tegenwoordig 60 procent zuiniger zijn dan koelkasten van zeven jaar geleden. De investering verdien je dus snel terug. Wil je écht weten hoeveel stroom een apparaat in je huis verbruikt? Dan zou je een energiemeter kunnen gebruiken. Die kun je kopen voor zo’n € 20,- euro of als je geluk hebt kun je er een paar lenen van Buurkracht. Hier mijn ervaringen met mijn speurtocht naar energieslurpers.

lees verder

Vandaag laat ik je zien hoe je simpel een aantal dagelijkse producten voor persoonlijke verzorging en schoonmaak kan vervangen door middeltjes die niet alleen goedkoper en meestal gezonder zijn, maar vaak ook veel minder verpakkingsplastic bevatten. Alleen maar voordelen dus :). Ga je voor alle vijf? Een super challenge als je jezelf wilt uitdagen plasticvrij te leven. Doe je liever rustig aan? Een mooi doel om een aantal van je verzorgings- en schoonmaakproducten structureel te vervangen voor betere varianten. Doe je mee?

lees verder

Binnenkort verhuis ik naar Drenthe, maar tot nu toe heb ik zo’n 36 jaar in de provincie Groningen gewoond. Toch (of misschien juist wel daarom) had ik tot vorig jaar nog geen enkele ervaring met een typisch Groningse excursie: wadlopen. Met een vriend ging ik mee met een wadlooptocht. En ik moet zeggen: de combinatie van actief bezig zijn en enorme weidsheid om je heen is fantastisch.

lees verder

Hout is toch altijd duurzaam? Als het tenminste niet uit een tropisch woud komt en als er keurig nieuwe bomen worden teruggeplant. Dan is er niets aan de hand....toch? Enige tijd terug zat ik bij een presentatie van Avenir Fôret. Dat er een problematische kant aan hout zit wist ik al. Toch bleek de werkelijke situatie nog meer vragen op te roepen. De huidige kwaliteitslabels zijn niet meer dan een groene façade om een industrie te verbergen die verre van duurzaam is.

lees verder

Ik zie het overal om mij heen en merkte het ook al langere tijd bij mijzelf: die smartphone is vet handig, maar bemoeit zich veel te veel met mijn leven. In tijden van verveling kan ik zo een uur verliezen aan het lezen van onzin en als je even kijkt hoe laat het is, zie je weer al die notificaties die om je aandacht vragen. Ik werd er helemaal gek van en heb in een jaar tijd stap voor stap mijn telefoon steeds verder getemd tot ik weer meester was over mijn smartphone (in plaats van zijn slaaf). In totaal zijn het 9 stappen die je kunt ondernemen om je telefoon minder invloed op je leven te laten hebben. Succes!

lees verder

Slakken kunnen behoorlijk lastig zijn in je moestuin. Vooral naaktslakken kunnen je vers geplante tere jonge plantjes soms in een nacht opvreten. Nou kun je (eco) slakkenkorrels kopen of allerlei andere maatregelen nemen. Maar rapen werkt ook. Vooral als je alleen last van de slakken hebt in de korte periode dat je die tere plantjes van je vensterbank naar je tuin verplaatst. Dan werkt de komkommerval.

lees verder

Sommige mannen voelen zich pas écht man als ze een groot stuk vlees op de barbecue leggen of een machine bedienen die veel lawaai maakt. De bladblazer is zo’n machine. Hij maakt een hoop lawaai, doet veel stof opwaaien en je weet zeker dat iedereen in de straat weet dat je in de tuin aan het werk bent. Gemeentewerkers zijn er ook gek op. Als een zwerm zoemende bijen kun je ze op een grote afstand door woonwijk horen gonzen. De overgrote meerderheid van weldenkende Nederlanders heeft een hekel aan bladblazers en hun eigenaren. En terecht, want bladblazers hebben geen enkel nut. Sterker, ze zijn slecht voor je tuin én je portemonnee. Dus zo’n man met bladblazer is niet alleen irritant voor z’n buren, maar ook een beetje naïef. Hij is in het bladblazercomplot getrapt.

lees verder

Een vlinderstruik is in veel tuinen een geliefde plant. Hij stelt weinig eisen aan de bodem en trekt van juli tot september een hoop vlinders zoals de atalanta, het koolwitje, de citroenvlinder en ook andere insecten zoals hommels aan. Zelfs als je geen groene vingers hebt, kun je weinig fout doen bij een vlinderstruik. Zolang je hem elk jaar na de winter, in maart, maar even terugsnoeit tot 30 a 40 centimeter boven de grond. Wat veel mensen niet weten, is dat een vlinderstruik (buddleja davidii) ook heel makkelijk zelf te vermeerderen is door te stekken. Hieronder leg ik uit hoe je dat eenvoudig doet.

lees verder

Ongeveer twee jaar geleden kwam ik in aanraking met het begrip permacultuur. Ik was meteen verkocht en wilde er veel meer van weten. Ik kocht boeken, keek online video’s, deed cursussen en hielp bij meewerkdagen. In het begin was het best lastig de juiste plekken te vinden om kennis op te doen. Want veel boeken over permacultuur gaan over een ander klimaat dan het onze. Er is geen heldere definitie van permacultuur of mensen zijn het daarover oneens waardoor sommige cursussen, video’s en boeken niet te vinden zijn onder de noemer permacultuur. Er zijn in Nederland nogal wat clubjes en mensen die allerlei cursussen, trainingen en opleidingen rond permacultuur aanbieden, maar die volgen vaak geen jaarlijks terugkerende cyclus, en wisselen regelmatig van trainers, locatie of opzet. En ze zijn vaak beter in permacultuur dan in het maken van goede websites. Om geïnteresseerden in permacultuur en voedselbossen wat op weg te helpen heb ik een overzicht gemaakt van cursussen, websites, groepen, boeken en andere bronnen die ik de afgelopen tijd heb verzameld. Dit overzicht is niet volledig en waarschijnlijk ook snel verouderd. Maar ik hoop dat het een aantal mensen wat op weg helpt!

lees verder

Een van mijn grote ergernissen in de keuken is dat ik soms 100 ml zuivelvrije melk nodig heb, een nieuw pak openmaak en de overige 900 ml vervolgens kan weggooien na een week. Zou het niet handig zijn om zelf kleine porties te kunnen maken? Op een beurs had ik al wel eens een apparaat gezien, waarschijnlijk de Chufamix, om zelf plantaardige melk te maken. En toen zag ik ineens een B-merk van hetzelfde bij de Lidl voor 10 euro. Ik kocht deze ERNESTO veggie drink maker en ging aan de slag!

lees verder

Het schijnt een beetje uit de hand te lopen: de slaapproblemen die mensen hebben, omdat ze tot laat in de avond (of nacht) in hun ipad of smartphone zitten te neuzen. De oplossing is eenvoudig: ten minste twee uur voordat je naar bed gaat je telefoon wegleggen en er gewoon niet meer in kijken. Maar soms 'moet' je echt nog wat doen met dat scherm en soms is het gewoon veel te verleidelijk. Is er niet een andere oplossing om problemen met slapen door je tablet of telefoon te verminderen? Jazeker! Een hele simpele!

lees verder

Kalk in de badkamer. Eigenlijk moet je dat voorkomen door na het douchen netjes de tegels droog te maken en regelmatig goed te poetsen. Maar laten we eerlijk zijn: Wie doet dat nou? Onze douche begon nu wel erg veel kalkaanslag te krijgen. Met name de doucheslang zat vol kalk en ook de tegels daaronder vertoonden flinke kalkvlekken. Boenen met allesreiniger helpt niets en ook de dure HG kalk weg werkt nauwelijks. Hoog tijd voor Oma’s schoonmaaktip: de makkelijkste, goedkoopste en milieuvriendelijkste manier om kalkaanslag te verwijderen is ouderwetse schoonmaakazijn. Hier tips hoe je dat het beste kunt doen.

lees verder

Het is zo langzamerhand een traditie. Elk jaar ontvangen we op onze redactie een pakketje met afwasmiddel van Ecover, steeds in een fles van iets meer gerecycled plastic. Dit jaar is het dan eindelijk gelukt. Ecover lanceert haar allereerste afwasmiddelfles van 100% gerecycled plastic én 100% recyclebaar: een doorbraak in de strijd tegen wegwerpplastic. Tijd voor een test!

lees verder

Twee jaar geleden las je hier een stappenplan voor het zelf maken van een insectenhotel voor bijen, hommels, lieveheersbeestjes, gaasvliegen en andere insecten. Het was zo’n insectenhotel zoals je ze ook in winkels ziet, met een aantal vakken en in elk vak een andere vulling voor andere insecten. Nu heb ik een verbeterde versie waarmee je in minder werk meer insecten blij kunt maken. Het ultieme stappenplan voor een insectenhotel voor in de achtertuin. Het stappenplan bestaat uit slechts 1 stap.

lees verder

Al een aantal jaren krijg je eind maart en begin april bij de Albert Heijn Moestuintjes bij je boodschappen. Dit jaar (2018) heeft de Albert Heijn de actie een maand vervroegd en krijg je al vanaf 26 februari tot en met zondag 11 maart bij elke €15 een moestuinpotje. De moestuinpotjes bestaan uit een klein turfpotje met een grondtablet en een aantal zaadjes in een papiertje. Dit jaar kiest de Albert Heijn voor de 5 favorieten: cherrytomaat, radijs, komkommer, wortel en zonnebloem. De Appie biedt in samenwerking met IVN Natuureducatie een hoop online hulp bij het succesvol opkweken van de plantjes. Toch missen er een paar tips om je opbrengst aan zelf gekweekte groente, kruiden en bloemen te vergroten. Met deze tips kun je eenvoudig meer opbrengst uit je AH Moestuintje halen.

lees verder

Heb je een moestuintje of kruidentuintje, dan zul je waarschijnlijk elk jaar rond februari of maart de kriebels krijgen. Het is nog winter, maar de lente is al bijna te ruiken. Hoog tijd om plannen te maken voor de moestuin van dit jaar! En natuurlijk wil je het weer een beetje beter, leuker, lekkerder en mooier dan vorig jaar. Vorig jaar kwam ik ergens in een een boek over permacultuur in de moestuin een verwijzing naar denieuwetuin tegen. De nieuwe tuin is in hun eigen woorden: “een kleinschalige en eigenzinnige kwekerij waar we op intensieve wijze werken aan de selectie en de vermeerdering van buitengewone planten voor een nieuwe eetbare tuin.”. En op de website zijn de meest rare groenten fantastisch gefotografeerd. Dat klinkt goed, dus ik bestelde er vorig jaar zaden. Hier mijn ervaringen.

lees verder

Een lelijke kale muur waar weinig wil groeien in een handomdraai opvrolijken met een tekening van mos. Dat klinkt leuk! Op verschillende plekken kwam ik blogs tegen met recepten waarmee je eenvoudig een papje maakt waarmee je mos op je muur kunt schilderen. Na verloop van tijd groeit de mos precies in het patroon zoals je het getekend hebt. Zo kun je je naam of huisnummer op de gevel tekenen. Of een plant, dier of ander patroon. Maar ik kom ook een video tegen waarin wordt gezegd dat mos graffiti helemaal niet werkt. Het zou om een hoax gaan die steeds door blogs wordt herhaald. Wij hebben aan de noordkant zo’n stukje muur waar weinig zon komt, niks wil groeien en waar de kliko’s staan. Hoog tijd voor de test! Bestaat mos graffiti echt? Of is het een hoax? Hier mijn ervaring, tips en stappenplan inclusief recept.

lees verder

Als we op de redactie terugblikken op onze artikelen van de afgelopen jaren, valt het ons op dat veel artikelen een zomers tintje hebben. Dat is ook wel logisch met bijvoorbeeld artikelen over tuinieren. Maar de winter hoort er net zo goed bij! Bijvoorbeeld met heerlijke seizoensgroenten en wat extra verzorging van onze huid. Tijd voor een overzicht van 18 tips om eigenwijs blij de winter te omarmen.

lees verder