Warmtepompen

Een essentiële stap om gasloos te wonen is het vervangen van de traditionele cv-ketel door een warmtepomp. Met een volledig elektrische warmtepomp ga je helemaal van het gas af, hybride warmtepompen kunnen een mooie tussenoplossing zijn. Bij nieuwe woningen zijn all-electric warmtepompen veelal direct geschikt, voor oudere woningen kijken we eerst naar het toepassen van isolatie en het overschakelen naar lage-temperatuur verwarmingssystemen, zoals vloerverwarming.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp neemt bij lage temperatuur warmte op uit de lucht, bodem of grondwater. Deze warmte wordt vervolgens bij hoge temperatuur weer afgegeven, bijvoorbeeld in huis. De meest gangbare waterpomp laat bij lage temperatuur een vloeistof verdampen, waarna die damp bij hoge temperatuur weer condenseert. Eigenlijk een soort omgekeerde koelkast, waarbij de warmte achterop de condensor wordt afgegeven.

De voordelen van een warmtepomp

Een warmtepomp is dé aanjager achter het verduurzamen van je woning. In woningen gebouwd na 2000 kun je met een warmtepomp direct volledig van het aardgas af. In oudere woningen kun je na enkele aanvullende maatregelen ook volledig energieneutraal wonen. Dit zorgt voor een vermindering van je CO2-uitstoot, een duurzamer energielabel en een waardevermeerdering van je woning.

De technologie achter de warmtepomp is bewezen en betrouwbaar, deze is inmiddels al ruim veertig jaar oud. Er zijn er alleen in Nederland al ruim 220.000 in woningen geïnstalleerd. Ze verbeteren nog wel, maar in kleine stapjes zoals dat gaat met vrijwel iedere techniek. Ze zijn uitstekend toe te passen in heel veel Nederlandse woningen met een goed rendement.

Welke soorten warmtepompen zijn er?

Een belangrijke keus bij het verduurzamen van jouw woning is of je voor hybride of een all-electric warmtepomp moet kiezen. Er worden veel verschillende warmtepompen op de markt aangeboden. Elke pomp heeft zijn eigen voordelen en unieke eigenschappen.

All-electric warmtepompen

Het voordeel van een all-electric warmtepomp is dat je je gasaansluiting helemaal kunt verwijderen. Een goed geïsoleerd huis verbruikt minder energie voor de verwarming en koelt niet zo snel af als de verwarming uit staat. Voor deze huizen is een all-electric warmtepomp vaak een goede oplossing waarmee de stap naar volledig gasvrij wonen gezet kan worden. Wanneer je op gas kookt, hoef je alleen nog maar op elektrisch koken over te stappen om je hele gasmeter weg te kunnen laten halen.

Hybride warmtepompen

Het voordeel van hybride warmtepompen is dat deze aangesloten worden op de bestaande cv-ketel. Hierdoor bespaar je met je warmtepomp op gas en kan je met je cv-ketel bij blijven verwarmen op zeer koude dagen en ben je altijd voorzien van onbeperkt warm douchewater. Als je woning nog niet zo goed geïsoleerd is, kan je op deze manier toch met een zuinige warmtepomp in een groot deel van je warmtebehoefte voorzien.

All-electric ready warmtepomp

Een all-electric ready warmtepomp is een hybride warmtepomp die werkt met je cv-ketel, maar kan ook zelfstandig je huis verwarmen wanneer je dit later nog beter hebt geïsoleerd. Voor warm tapwater sluit je dan een boiler aan op de warmtepomp. Bij een all-electric ready warmtepomp wordt vaak gekozen voor een iets hoger vermogen dan bij een normale hybride warmtepomp, zodat je zeker weet dat hij je woning ook bij lage temperaturen zelfstandig kan verwarmen. Een all-electric ready warmtepomp is een goede keus als je jouw woning in stappen gaat verduurzamen. Het is wel belangrijk te weten welk vermogen je in de toekomst nodig gaat hebben.

Verschillende warmtebronnen

Lucht/water, lucht/lucht of water/water warmtepompen. Deze termen vertellen iets over de bron waar de warmtepomp haar warmte uit haalt. Ook zegt het of de warmte in de woning wordt afgegeven aan de binnenlucht of aan het water in het cv-systeem. Het is goed om te weten dat lucht van -30 graden nog steeds warmte bevat die je eruit kan halen en dus als bron van warmte voor de warmtepomp kan dienen. Het is natuurlijk logisch dat het veel makkelijker is om warmte te halen uit lucht of water van bijvoorbeeld 20 graden Celsius dan uit lucht of water met antivries van -30 graden Celsius. Een warmtepomp kan ook bij hele lage temperaturen warmte oogsten uit lucht of water. De pomp zal dat dan wel minder efficiënt doen dan wanneer de bron een hogere temperatuur heeft.

Lucht/water warmtepompen

Bij een lucht/water warmtepomp wordt verwezen naar de bron waar warmte uitgehaald wordt en waar deze warmte weer in wordt afgegeven. Deze warmtepompen zijn beschikbaar als split en als monoblock. De warmte wordt bij een splitsysteem door de buitenunit uit de buitenlucht gehaald en via het middel in de leidingen naar de binnenunit gebracht. De binnenunit geeft deze warmte af aan het verwarmingswater in de cv-installatie. Bij een monoblock warmtepomp zit het hele systeem in de buitenunit en die maakt dan ook in deze buitenunit direct het warme water dat naar het cv-systeem gebracht wordt.

Water/water warmtepompen

Dit type warmtepomp haalt de warmte veelal uit de bodem en soms ook uit zonnepanelen op je dak. Dit betreft vaak zonnepanelen met een extra warmtewisselaar, die de buitenlucht als bron gebruikt om via het water met antivries warmte te winnen. Vanwege de combinatie met zonnepanelen, of PV panelen wordt dit ook wel een PVT warmtepomp genoemd. De T staat dan voor thermisch. Deze warmtepompen maken geen gebruik van de buitenlucht als bron voor hun warmte, maar van een zogenaamde gesloten bodembron. Daarom worden het ook wel bodemwarmtepompen genoemd. Technisch werkt dit systeem als volgt. Er gaat een lange kunststof slang de bodem is, soms wel 150 meter diep. In de slang stroomt water met antivries rond dat door de warmtepomp gebruikt wordt om warmte uit te halen. Het water met de antivries in de slang stroomt door de slang en warmt door de wand van de slang weer op neemt en de temperatuur van de bodem aan. Hierdoor heeft de warmtepomp altijd een constante temperatuur van ongeveer 12 graden Celsius beschikbaar om warmte uit te halen.

Grondwarmtepomp

Een bodembron heeft een veel gunstiger en stabieler rendement dan een warmtepomp die de buitenlucht als bron gebruikt. Nog een groot voordeel van een bodembron is dat je voor de koeling in de zomer de warmtepomp niet aan hoeft te zetten. Je kan je woning afkoelen met de temperatuur van het water dat door de bodembron stroomt zonder dat de warmtepomp daarvoor hoeft te werken. Je gebruikt dan bijna geen energie voor je koeling en je stopt de warmte die je uit je huis gehaald hebt terug in de grond, waar deze op je wacht tot het winter wordt en je de warmte er weer uit kan halen.

Verschillen in type warmtepomp

Warmtepompen zijn verkrijgbaar in verschillende varianten: de split warmtepomp en de monoblock warmtepomp.

Split warmtepompen

Een split warmtepomp is opgedeeld in twee aparte apparaten. Een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit haalt warmte uit bijvoorbeeld de buitenlucht en de binnenunit geeft deze warmte af aan het cv-water. Om dat zo te kunnen doen, worden de twee apparaten met elkaar verbonden door leidingen. Door deze leidingen stroomt het middel dat de warmtepomp nodig heeft om haar werk te kunnen doen.

Monoblock warmtepompen

Alles wat er moet gebeuren om warmte aan je cv-water of aan de binnenlucht over te dragen, gebeurt in één apparaat. Uit een monoblock komt dus direct warm verwarmingswater of warme lucht.

Luisteren: onze podcasts over warmtepompen

Veelgestelde vragen over warmtepompen

Dit schreven wij over warmtepompen