Een pleidooi voor het faciliteren van thuis laden zonder eigen oprit

Steeds meer mensen kopen een elektrische auto en willen graag thuisladen. Dat is immers voordelig en gemakkelijk. Maar veel gemeenten verbieden het, en het beleid wisselt enorm. En dat moet veranderen. Een pleidooi om openbaar laden vanuit de eigen laadpaal toe te staan.

Waarom thuis laden?

1. Het is goedkoper

Thuis laden is de meest voordelige manier van je auto opladen. Met uitzondering van gratis laden bij de baas. Laten we eens naar de gemiddelde prijzen kijken:

• Snellader langs snelweg: 75 cent/kWh (data ANWB)
• Openbare laadpaal: 45 cent/kWh
• Gemiddelde energieprijs is nu 28 cent/kWh (data CBS)
• Gemiddelde dynamische energieprijs is nu 24 cent/kWh
• Gemiddelde dynamische energieprijs met slimme laadpaal 21 cent/kWh

En als ik naar mijn eigen energieverbruik kijk dan heb ik in heel 2024 gemiddeld voor 17 cent per kWh mijn auto geladen. Dat scheelt flink. De kosten zijn het laagst als je net als ik slim kunt laden. En met salderen dat er af gaat wordt het nog aantrekkelijker om je eigen zonnestroom te gebruiken.

Er is dan ook veel kritiek op de prijzen van openbare laadpalen. EV-rijder Mark van der Heijden zegt hierover:

“Bij mij in de wijk in Nieuwegein kost een kWh 0,66 euro, thuis 0,28 euro. Dat is dezelfde stroom, met dezelfde snelheid, 4 meter verderop.”

2. Gemak

Een tweede reden is gemak. Je auto staat immers lang stil voor de deur, een perfect moment om op te laden. Omdat hij er lang staat, ben je bovendien dus goed in staat om tijdens het meest goedkope en duurzame moment te laden. Daarnaast is een laadpaal thuis gewoon veel prettiger dan een publieke laadpaal. Michiel van der Vight verwoordt dit als volgt:

“Als je langer dat 4 uur moet laden, betaal je wachtgeld. Omdat je de paal te lang bezet houdt. Ook als de laadpaal je auto helemaal niet in 4 uur kan opladen. En ook als je om 23 uur je auto aan een laadpaal hangt… alsof je om 3 uur ‘s nachts je bed uit komt om de laadpaal vrij te maken voor slapend Nederland!? En uiteraard betaal je ook startgeld, dus een nieuwe laadsessie starten kost ook geld.“

3. De mogelijkheid

Een derde reden is simpelweg de aanwezigheid, of beter gezegd, het gebrek aan een openbare laadpaal in de buurt. Met een thuislader hoef je niet te wachten tot er genoeg interesse is in de buurt om een openbare laadpaal te laten aanleggen.

Ongelijkheid ligt op de loer

Op dit moment zijn het vooral mensen met een eigen oprit die een elektrische auto hebben. Zonneplan heeft in 2023 onderzoek uit laten voeren onder 2000 Nederlanders naar elektrisch rijden. Daaruit blijkt dat het hebben van een eigen oprit van grote invloed is op de keuze om elektrisch te gaan rijden. 

Het onderzoek laat zien dat het percentage mensen met een elektrische auto momenteel ruim vier keer hoger is onder mensen met een eigen oprit (18 procent) dan onder mensen zonder eigen oprit (4,2 procent). Verder in de toekomst kijkend lijkt dat verschil alleen maar groter te worden. Zo verwacht ruim de helft van de ondervraagden met thuislaadmogelijkheid (54 procent) binnen vijf jaar elektrisch te rijden, tegen ‘slechts’ 30 procent van degenen die deze mogelijkheid niet hebben. 

In Nederland hebben we zo’n 8,5 miljoen woningen. 45% van die woningen heeft een eigen oprit, en 55% dus niet. Bijna 4,7 miljoen woningen. Dat zijn flink wat woningen. De groei van elektrische auto’s zal in toenemende mate moeten komen van de mensen die geen eigen oprit hebben. Dus zaak dat ook zij thuis kunnen laden.

Het probleem: veel gemeenten verbieden het

Officieel heet thuisladen in de openbare ruimte een verlengde private aansluiting (VPA). Een laadkabel van privéterrein naar een auto op openbaar terrein.

Veel gemeenten verbieden het officieel, waaronder Rotterdam, Den Haag, Gouda, Hattem en Zaltbommel. Als argument worden vaak genoemd:

• Onveilig: er zouden mensen over de kabels kunnen struikelen
• Onooglijk: het zou de openbare ruimte ontsieren
• Het zou leiden tot claimgedrag van parkeerplekken

Veel gemeenten zeggen het advies van het Nationale Kennisplatform Laadinfrastructuur te volgen. Gemeente Gouda zegt hier over: ”Het nadrukkelijke advies is om het in de meer stedelijke gebieden het niet toe te staan. Dit omdat de veelheid aan kabelgoten/tegels/snoeren in de openbare ruimte dan niet langer controleerbaar is. Het is een verslechtering van het straatbeeld, zorgt voor moeilijkheden bij onderhoud (kabels op de stoep of kabels in de grond die werkzaamheden bemoeilijken), het zorgt voor een hoop extra administratie, en zorgt voor struikelgevaar met geen duidelijke eigenaar.”

Dat we het bij laadkabels zoveel hebben over de onveiligheid vind ik wat doorgeschoten. Op vrijwel alle festivals of op de markt liggen ook gewoon kabels open en bloot of onder een veel hogere kabelbrug, zoals Wouter Tromp terecht opmerkt:

“Veiligheid dient altijd voorop te staan. Daarom verbaas ik mij altijd over deze discussie als ik weer eens over de markt loop waar de kabels op de stoep liggen naar de laadkast (met fors hoger foot traffic). Dan is het ineens geen probleem?”

Beleid verschil enorm per gemeente

Het beleid ten aanzien van openbaar laden met een private aansluiting wisselt daarnaast enorm per gemeente, zo blijkt uit onderzoek van Michiel de Vries.

In Zaltbommel is het verboden. “Het plaatsen van kabels (en kabelgoten) is niet veilig“, staat er op de website. Inwoners kunnen daar alleen laden bij openbare laadpalen, of op de eigen oprit. Net als in Gemeente Den Haag, Rotterdam en Meppel.

In de gemeente Haarlemmermeer is het neerleggen van een kabel wél toegestaan, als je die maar afdekt met een kabelmat. Andere oplossingen, zoals speciale kabelgoottegels, willen ze niet. 

In Enschede is het precies omgekeerd. Hier willen ze juist wél kabelgoottegels. Voor 500 euro legt de gemeente een paar van die tegels voor je neer. Ook Gemeente de Bilt, Gemeente Bernheze en Gemeente Druten zijn pro-kabelgoten.

Haarlem is dan weer wél enthousiasme voor zo’n kabelarm, ook wel zwenkarm of laadarm genoemd. Een meerderheid in de gemeenteraad stemde er in maart positief over. Maar ambtenaren worstelen er nog mee, zo blijkt. Ze zijn al een jaar bezig om precieze regels te formuleren. Inwoners moeten maar afwachten.

Gedoogbeleid & creatieve oplossingen

Ook al geldt er officieel een verbod, zien we in de praktijk dat laadkabels in de openbare ruimte worden gedoogd. Mensen verzinnen allerlei creatieve oplossingen om toch op openbare parkeerplekken te kunnen laden vanuit de eigen meterkast.

Maar gaat er iemand klagen, dan ben je de sjaak. Vaak krijg je eerst een waarschuwing, maar als je na een paar waarschuwingen je gedrag niet verbetert kan het resulteren in een boete.

Kies voor regulering

Het wisselende beleid en de onduidelijkheid zorgen er voor dat mensen veel uiteenlopende oplossingen gebruiken om thuis vanuit de eigen meterkast te kunnen laden op een openbare parkeerplek. Met wisselend gevolg voor de openbare ruimte. Om het verborgen te houden zijn er best wat mensen die laadkabels ingraven. Niet bepaald wat je wilt omdat het bij graafwerkzaamheden voor gevaarlijke situaties kan zorgen.

Daarom ben ik voorstander dan om het op nationaal niveau te reguleren. Met mij ook de Vereniging Elektrisch Rijden: “Onze inzet is dat het gereguleerd moet worden“, zegt Maarten van Biezen van de Vereniging Elektrisch Rijders. “Op veel plekken is het niet goed geregeld. Dan maar geen elektrische auto, denken mensen.“

En dat zou natuurlijk zonde zijn. Want ook voor mensen die geen eigen oprit hebben (en doorgaans minder vermogen) willen we graag dat ze elektrisch gaan rijden.

Mijn belangrijkste argumenten om voor soepele regulering te kiezen:

1. Het voorkomt ongelijkheid: ook mensen zonder oprit kunnen profiteren van goedkoper laden
2. Je voorkomt onwenselijk oplossingen zoals het ingraven van laadkabels
3. Kabels over de stoep vind ik niet lelijk, en al zou je dat vinden dan vind ik dat minder belangrijker dan mensen die mogelijkheid bieden.
4. Het versnelt de uitrol van laadinfrastructuur. Professionele laadpaalaanbieders wachten op genoeg interesse, thuislaadpalen groeien automatisch mee met bezitters van elektrische auto’s.
5. Het stimuleert innovatieve oplossingen. Denk aan ChargeArm of FlatPower.

Podcast over thuisladen zonder eigen oprit

In aflevering 50 van De Groene Nerds gaat het over thuisladen zonder eigen oprit: wat mag er en hoe krijg je het voor elkaar: