Met honderden buren verduurzamen. Deze succesvolle VvE lukt het wél!

Het verduurzamen van een flat of appartementencomplex met een Vereniging van Eigenaren (VvE) gaat niet over rozen. Maar Lodewijk Berkhout kraakte de code en schreef er een playbook over. In dit artikel deelt hij zijn ervaringen en inzichten over hoe hij zijn VvE succesvol door het verduurzamingsproces heeft geloodst. Zijn verhaal biedt waardevolle lessen voor andere VvE’s.

De uitdaging

Verduurzaming binnen een verenigingen van eigenaren (VvE) is vaak een complexe aangelegenheid. Zie er maar eens uit te komen met honderden buren. Ruzie over reparaties of verduurzaming: in 40 procent VvE’s woedt er conflict. Verduurzamingsplannen van verenigingen van eigenaren belanden vaak in de ijskast vanwege té hoge kosten, de lastige interne besluitvorming en de papieren rompslomp.

“Hondenpoep in elkaars brievenbus gooien of fietsbanden leksteken: steeds vaker lopen discussies onder leden van de verenigingen van eigenaren (vve’s) op tot langlopende conflicten.” – NOS

Maar het is wel belangrijk. Ongeveer één op de vijf woningen in Nederland – zo’n anderhalf miljoen – maakt deel uit van een VvE. Als we de energietransitie door willen, zullen ook deze woningen mee moeten.

VvE’s worden geconfronteerd met diverse obstakels:

1. Hoge kosten: Gemiddeld kost het gasloos maken van een appartement tussen €24.000 en €35.000, wat voor velen onbetaalbaar is.
2. Diverse belangen: VvE’s bestaan vaak uit een mix van bewoners met uiteenlopende prioriteiten en financiële situaties.
3. Besluitvorming: Het op één lijn krijgen van alle eigenaren is een veelvoorkomend struikelblok.
4. Technische complexiteit: Als amateur navigeren door bouwkundige en juridische kwesties kan overweldigend zijn.

Lodewijk’s aanpak

In een flat wonen veel verschillende soorten mensen. Van expats, die weinig met de gemeenschap hebben, tot mensen die er al lang wonen, mensen met een kleine portemonnee en starters. Mensen die er al lang wonen zijn vaak relatief oud en hebben een lager inkomen. Hun belang is om de VvE-bijdrage laag te houden. Daarnaast zijn er starters. Zij willen het liefst niet te veel investeren. Zij hopen in een aantal jaar door te kunnen verhuizen naar een grotere woning. Je hoort het al, beide groepen hebben weinig belang bij verduurzamen. Dat begint al lekker.

Draagvlak opbouwen

Om steun te krijgen voor zijn plannen:

• Deed hij er eerst niks aan. In plaats daarvan pakte hij kleinere projecten op om daarmee te laten zien wat hij kon en vertrouwen op te bouwen.
• Verhoogde hij geleidelijk de VvE-bijdrage om te sparen voor toekomstige investeringen.
• Vroeg hij om een mandaat om beslissingen te nemen, met duidelijke uitgangspunten.
• Maakte hij foto’s van werkzaamheden om de voortgang te laten zien en vertrouwen op te bouwen.

Urgentie creëren

Lodewijk begon door de urgentie van het probleem onder de aandacht te brengen:

• Hij wees op de slechte isolatie en de noodzaak van renovatie om toekomstige hoge kosten te voorkomen. Zijn tip: achterstallig onderhoud is een goed argument om te verduurzamen.

• De stijgende gasprijzen zijn eveneens een belangrijk argument om actie te ondernemen.

Besluitvaardigheid

Om te zorgen dat er succesvol keuzes gemaakt konden worden:

• Vroeg Lodewijk de VvE om een mandaat. Een mandaat waar hij om vertrouwen vroeg keuzes te mogen maken.
• Lodewijk maakte van alle mogelijkheden 3 ‘pakketten’ aan maatregelen waar de bewoners voor konden stemmen. Zo kon hij de vele keuzes terugbrengen tot een select aantal.
• De belangrijke keuzes werden voorgelegd als stemming aan de leden van de VvE.
• Was Lodewijk erg actief het met mobiliseren van de bewoners, om te zorgen dat ze naar de vergaderingen zouden komen.

Financiering regelen

Geld is bijna altijd een van de issues. De kosten voor de verduurzaming vormen voor 73 procent van de ondervraagde appartementseigenaren het grootste struikelblok. Om dit voor elkaar te krijgen deed Lodewijk het volgende:

• Geleidelijke verhoging van de VvE-bijdrage over meerdere jaren, in aanloop naar de werkzaamheden.
• Betaling kan vanuit de kas of door lenen. Door het uit de kas te doen, spaar je feitelijk achter de kosten aan. Nadeel is dat de kosten veelal stijgen en je dus steeds meer nodig hebt. Daarom is lenen een aantrekkelijke optie.
• Verkenning van beschikbare subsidies.

Omgaan met uiteenlopende belangen

Om rekening te houden met de verschillende bewoners:

• Gebruikte hij verschillende argumenten voor verschillende groepen. Voor de mensen met een groene bril en een kostenbril is dat de energiebesparing, anderen vinden het vooral belangrijk dat er een flinke esthetische verbetering is.
• Ging hij huis-aan-huis om persoonlijk met bewoners te spreken, en te luisteren naar hun verhaal.
• Toonde hij begrip voor de situatie van bewoners, maar zocht naar manieren om hen toch bij de meerderheid aan te laten sluiten.

Toekomst

Op het moment van schrijven wordt er druk gebouwd in de flat. Lodewijk benadrukt dat het werk nog niet af is. Na de isolatie van het gebouw, wat ongeveer 9 miljoen euro heeft gekost, ligt de volgende uitdaging in het verschiet. Het afstappen van gas. Opties zoals aansluiting op een warmtenet of de installatie van warmtepompen worden onderzocht.

Met jouw VvE ook succesvol verduurzamen?

Door zijn ervaringen te delen, hoopt Lodewijk anderen te inspireren en te helpen bij het verduurzamen van hun VvE. Zijn verhaal laat zien dat met de juiste aanpak, doorzettingsvermogen en betrokkenheid van alle partijen, significante stappen kunnen worden gezet naar een duurzamere toekomst voor appartementencomplexen.

Om andere VvE’s te kunnen helpen, schreef Frank Steenkamp de lessen van Lodewijk op in het boek ‘De lange hordeloop’, die hier gratis te downloaden is. Ken jij een VvE die nog moet verduurzamen? Stuur dit artikel dan naar ze door!

Luisteren of kijken?

Lodewijk Berkhout was te gast bij De Groene Nerds om te vertellen over hoe hij dit heeft aangepakt. Klik hier om de aflevering over VvE’s verduurzamen te kijken of luisteren.