Lagetemperatuurverwarming: wat is het en wanneer is het interessant?

In Nederland is het afgiftesysteem vaak een onderbelicht aspect van verduurzaming, terwijl het elders in Europa vanzelfsprekend is dat naast isoleren en een warmtepomp ook het afgiftesysteem wordt aangepakt. Lagetemperatuurverwarming, waarbij water van slechts 35-55 graden wordt gebruikt in plaats van de traditionele 70-90 graden, vormt een essentiële schakel naar een energiezuiniger en comfortabeler woning, waarbij Jaga-convectoren met hun snelle reactietijd en mogelijkheid tot koeling een uitstekende oplossing bieden voor zowel renovatie als nieuwbouw. Daarom duiken we in dit artikel in lagetemperatuurverwarming & jaga-convectoren.

Wat is lage temperatuur verwarming?

Lage temperatuurverwarming (LTV) is een verwarmingssysteem dat werkt met lagere watertemperaturen dan traditionele verwarmingssystemen. Waar traditionele radiatoren vaak water van 70-90 graden nodig hebben, kunnen lagetemperatuursystemen prima functioneren met water van 35-55 graden.

Het concept is eigenlijk heel simpel: het betreft een verwarmingssysteem – of in jargon een “afgiftelichaam” – dat geschikt is voor lage temperaturen. Dit kan verschillende vormen aannemen:

• Vloerverwarming: het bekendste lagetemperatuursysteem in Nederland
• Convectoren: zoals de Jaga-oplossingen
• Moderne radiatoren: ‘ouderwetse’ radiatoren maar dan speciaal ontworpen voor lagere temperaturen

Het grote voordeel van lagetemperatuurverwarming is dat het mooi aansluit op moderne warmtepompen. Een warmtepomp werkt namelijk veel efficiënter bij lagere temperaturen, wat resulteert in lagere energiekosten en minder CO2-uitstoot.

Waarom zien we in Nederland weinig lagetemperatuurverwarming?

In Nederland hanteren we een andere aanpak voor verduurzaming dan veel andere Europese landen. Waar elders in Europa het “vanzelfsprekend” is om bij verduurzaming naast isoleren en een warmtepomp ook het afgiftesysteem aan te pakken, blijft dit in Nederland onderbelicht, zo vertelt Nando Tolboom in aflevering 58 van De Groene Nerds.

Thomas de Man van Jaga legt in aflevering 59 uit dat Nederlandse verduurzaming vaak volgens dit patroon verloopt: “eerst isoleren en dan gaan we kijken naar de warmtepomp”. Wat daarbij wordt gemist, is aandacht voor het afgiftesysteem – hoe we die warmte uiteindelijk in de woning brengen.

Het subsidieprobleem

Een belangrijk knelpunt is de manier waarop subsidies zijn ingericht. Momenteel krijg je subsidie op een warmtepomp: “Hoe groter die warmtepomp qua vermogen, hoe meer subsidie”. Dit leidt tot opmerkelijke situaties waar mensen “een 8 kW hadden en 2x een 4 kW warmtepomp pakken. Dan heb je 2x subsidie”.

Het gevolg is dat alleen een warmtepomp ophangen “niet per se zuinig” is, ondanks dat je er wel subsidie voor krijgt. Onderzoek toont aan dat zo’n 50% van de hybride systemen niet beter presteerde dan een gasketel, puur op basis van energieverbruik.

De systeembenadering

De oplossing ligt in een totaalaanpak. Een installatie bestaat uit drie onderdelen:

1. Opwekking (warmtepomp of ketel)
2. Transport (leidingwerk)
3. Afgifte (radiatoren, vloerverwarming of convectoren)

Thomas gelooft “heilig in totaal concepten” waarbij je niet één component subsidieert, maar “de totale installatie moet subsidiëren en eigenlijk ook de verduurzaming en de verbetering die je behaalt”.

Jaga convectoren

Laten we eens kijken naar wat convectoren zijn en wat ze interessant maakt.

Hoe werken convectoren?

Convectoren werken fundamenteel anders dan traditionele radiatoren. Waar radiatoren werken op basis van stralingswarmte (vandaar de naam “radiëren”), werken convectoren op basis van convectie.

Een convector heeft “veel minder en bijna geen massa” en zorgt ervoor “dat de lucht warm wordt, die tussen de lamelletjes zit. En die stijgt op. En daarom heet het ook convectie”. De Jaga-toestellen worden bijvoorbeeld “ook nooit warmer dan 42 graden”, dus ze blijven onder de verbrandingsgrens van de huid.

Voordelen van convectoren

1. Snelle reactietijd
Convectoren zijn binnen twee tot vier minuten op het volledige vermogen. Dit is veel sneller dan systemen die eerst massa moeten opwarmen, zoals vloerverwarming of traditionele radiatoren.

2. Energiebesparing
Door de overgang van radiatoren naar convectoren haal je al heel snel een besparing te pakken van om en de bij tussen de 10 en 16 procent, aldus Thomas de Man. Op puur het energieverbruik en dus ook de CO2-uitstoot.

3. Minder systeeminhoud
Convectoren hebben minder systeeminhoud en reageren erg, wat bijdraagt aan de efficiëntie van het totale systeem.

Design en praktische aspecten

Esthetiek
Een groot voordeel is het design. De convectoren zijn esthetisch gaaf om te zien en passen daarom goed in een modern huis. De kleur kan aangepast worden aan de muur of het ontwerp.

Geluidsarm
Alle Jaga-toestellen zijn afgestemd op 26 dB, wat 4 dB lager is dan de wettelijke eis van 30 dB1. Dit betekent dat je “in principe ernaast kan slapen in zijn laagstand”1.

Eenvoudige installatie
Je kunt heel makkelijk een paneel of plaat radiator eigenlijk demonteren. Het leidingssysteem kun je laten zitten en je hangt de strada op. Over de oude bevestigingsgaten gaat de nieuwe omkasting, dus je ziet nergens meer gaten van de oude.

Verwarmen én koelen

Nieuwere Jaga-convectoren kunnen uitgerust worden met Dynamic Boost Hybrid (DBH) technologie. Dit zijn “slimme ventilatoren” die automatisch detecteren of er vraag is voor verwarming of koeling.

Twee soorten koeling:

1. Niet-condenserende koeling: Waarbij je “boven de condensgrens” blijft en ongeveer 3-4 graden kan aftoppen van de ruimtetemperatuur
2. Condenserende koeling: Vergelijkbaar met airco-koeling, maar dan met een watergedragen systeem

Wanneer zijn Jaga-convectoren interessant?

In de bestaande bouw zijn convectoren interessant wanneer:

• Woningen vol hangen met paneelradiatoren
• Je geen totaalrenovatie wilt of kunt doen
• Vloerverwarming niet mogelijk is (bijvoorbeeld bij woningen “op zand” gebouwd)

In de nieuwbouw zijn convectoren interessant wanneer:

• De koelbehoefte steeds belangrijker wordt
• Je sneller en per ruimte kunt regelen

Convectoren zijn bovendien zeer geschikt voor vertrekken die je incidenteel gebruikt, zoals:

• Studeerkamers
• Hobbykamers
• Werkkamers
• Logeerkamers

Dat zijn vertrekken die je incidenteel gebruikt, vaak niet gekoppeld aan tijden, maar aan behoeften wanneer. En dan wil je daar een systeem hebben wat nu reageert.

Je kunt convectoren ook combineren met vloerverwarming: vloerverwarming is heel mooi voor een constante” temperatuur, terwijl convectoren perfect zijn voor “snel even bijverwarmen”.

LTV, ja of nee?

Lagetemperatuurverwarming met convectoren biedt een slimme tussenstap of definitieve oplossing voor wie wil verduurzamen. Het combineert energie-efficiëntie met praktische voordelen zoals snelle reactietijd, eenvoudige installatie en de mogelijkheid tot koeling. Voor Nederland, waar het afgiftesysteem vaak wordt vergeten in de verduurzamingsplannen, kunnen convectoren de ontbrekende schakel zijn naar een echt duurzaam en efficiënt verwarmingssysteem.

Maar wanneer is het nu interessant? En wanneer kun je beter kiezen voor vloerverwarming? Je specifieke situatie, budget en comfortwensen spelen hier de hoofdrol. Kies voor Jaga convectoren bij renovatieprojecten waar je radiatoren één-op-één wilt vervangen zonder ingrijpende bouwwerkzaamheden (€3.000-8.000 voor een gemiddelde woning), bij incidenteel gebruik van ruimtes waar je snelle opwarming binnen 2-4 minuten nodig hebt, en wanneer koeling belangrijk is – convectoren kunnen tot 18°C koelen versus slechts 3-4°C bij vloerverwarming. Kies voor vloerverwarming bij nieuwbouw of totaalrenovaties (€70-120 per m² inclusief installatie) waar je maximale energie-efficiëntie en constante, gelijkmatige warmte wilt zonder zichtbare verwarmingselementen. Voor optimaal comfort kun je beide systemen combineren: vloerverwarming voor de basisverwarming en convectoren voor snelle bijverwarming en koeling.