Zelf varkens houden: mijn ervaringen

Nu bijna een jaar hebben mijn echtgenote en ik een paar varkens, met als doel eerlijk en verantwoord vlees te verkrijgen. Een jaar met vallen en opstaan, plezier en ook emoties, afgesloten met een smakelijk en in onze ogen eerlijk stuk vlees.

Ik ben een pragmatische idealist. Ik besef enerzijds dat de huidige levenswijze van de mensheid gaat leiden tot de ondergang van die levenswijze en die mensheid en anderzijds ben ik niet bereid enorme offers te maken. Ik rijd auto, maar niet zo veel; vlieg bijna nooit, maar heel soms wel; vind professionele terrasverwarming in de binnenstad onzin, maar doe soms wel een vuurkorf aan en heb geen afwasmachine, maar gebruik die in het huurhuisje waar ik soms zit wel graag. Kortom: ik draag mijn steentje bij, maar geen complete muur.

Zo ook met vlees. Als bioloog weet ik dat ik een omnivoor ben, een alleseter. Ik weet ook dat de productie van vlees zowel dierenleed met zich mee brengt als milieubelastend is. En hoe groter de schaal waarop het gebeurt, hoe meer leed en last het oplevert, vast wel met uitzonderingen. Dus eet ik wel vlees, maar met mate en dan meestal biologisch.

Totdat verre overburen zelf een paar varkentjes gingen houden, voor de slacht. “Dat lijkt me ook wel wat” zei ik tegen mijn echtgenote. En nadat we de eerste cyclus van houden, slachten en eten van de zijlijn hadden gevolgd (behalve het eten, daar hebben we actief aan meegedaan), zijn we varkenshouders geworden. Eerlijk vlees kweken van dieren die een gegarandeerd goed leven hebben.

In november 2015 heb ik 3 kleine Husumer biggen opgehaald, twee maanden oud. In een hondenbench achter in de auto. Het hok was al klaar en de omheining bijna, bleek toen we de biggen loslieten. Ze hadden al gauw de ene zwakke plek gevonden. Twee biggen stoven er vandoor, opgejaagd door een verbaasde pony. De biggen doken onder het kippenhok, vijf geschrokken kippen vlogen alle kanten op, gevolgd door de biggen die weer schrokken van die kippen. Chaos compleet. Een half uur later zat toch ieder beest weer op de juiste plek, de nieuwe biggen in het verse stro.

Als je aan zoiets begint krijg je veel reacties. Grofweg in twee soorten: “wWt leuk/goed, maar kun je ze dan nog wel opeten als ze groot zijn” en “Maar dat is zielig/gemeen, hoe kun je die nu opeten”. Onze reactie op de eerste was: “Dat gaan we zien, we hopen van wel” en op de tweede: “Maar hoe zielig/gemeen zijn de karbonades die jij in de supermarkt koopt?”.

Varkens houden is leuk. Ze maken, uiteraard vanwege de afhankelijkheid van voer dat je brengt, veel contact, zijn niet schuw en doen leuke dingen. Zoals alles ondersteboven keren om te zien of er wat eetbaars onder ligt. Of in een modderbad bellen blazen.

En zelfs mee voetballen, hoewel de bal snel stuk is. Het contact met onze buren was al goed maar werd nog beter. We hadden ze namelijk gevraagd etensresten en dergelijke te bewaren en bij ons in te leveren. Valappels, -peren en -pruimen, groenteresten, oud brood, aardappelschillen, overgebleven patat; varkens eten vrijwel alles. Behalve wortels! Ik heb nog niet kunnen vinden waarom die niet. Slakken kregen ze ook veel, de wraak van een buurvrouw met een door hen geruïneerde moestuin. En die vinden ze verbazend lekker. Vlees kregen ze niet, dit vanwege de richtlijnen rondom veeziekten.

In september 2016 heb ik ze naar het slachthuis gebracht. Het wegbrengen deed me wel wat. Gelukkig had ik wat voer bij me zodat ze, toen ik ze achterliet, hard aan het eten waren en me niet met hun varkensoogjes meewarig nakeken. Om het proces helemaal mee te maken was ik erbij toen ze als halve varkens afgeleverd werden bij de slager. En die heb ik weer bekeken bij het uitbenen van die halve varkens. Uiteindelijk kregen we “onze varkens” terug in rode kratten, netjes verpakt in diepgevroren 2-persoonsporties van allerlei soorten vlees. Een deel hebben we verkocht, de rest eten we het komend jaar kalm aan op.

Het vlees smaakt prima en het gevoel erbij is goed: we weten hoe ze geleefd hebben. Niet helemaal vrij, maar met veel ruimte, modder, wroetgelegenheid, zonnebaadplekken en genoeg te eten. Alleen met dat laatste waren ze het niet altijd eens lieten ze altijd wel luidkeels horen.

We gaan hier zeker mee door. Ik weet dat ik de wereld hier alleen niet mee red. Maar voor mij en mijn afnemers geen kiloknallers meer, of vaag één of twee sterren dier(on)vriendelijk vlees uit de schappen. En een bijgedragen steentje dat smaakt geeft dubbele voldoening.