Van huis uit heb ik geen advies mee gekregen hoe ik een bijdrage kan leveren om zuinig te zijn op onze aarde. De kreten ‘wees zuinig op onze aarde’, ‘doe de kachel eens een tandje lager, da’s goed voor het milieu’ of ‘niet te lang douchen’ hadden meestal een financieel karakter in plaats van uit mededogen voor moeder aarde. De laatste jaren kun je er niet meer omheen: de wereld verzorgt haar bewoners uitstekend, maar wij moeten als bezoekers wel zuiniger zijn met onze levensbron. Want die is niet onuitputtelijk en voor alles in te zetten! Denk aan het gas-verhaal in Groningen of de windmolenparken op de Noordzee. Dit wordt geen doemdenk-verhaal, maar een klein verhaaltje over hoe ik dit een positieve draai kan geven bij bijvoorbeeld de bouw van ons nieuwe huis.
Bucketlist
In al onze wijsheid hebben wij een paar jaar geleden besloten dat het tijd was om nog een puntje van onze bucketlist af te strepen: nog 1x verhuizen. Bijna 20 jaar geleden kochten we ons huidige huis, eentje van 1903 met overal kieren en gaten en een prachtige historie. Als het buiten -5 vroor, dan vroor het binnen ook -5. Na 18 jaar liefdevol verbouwen met aandacht voor de oude details, een goede installatie en isolatie, is het punt bereikt om deze in de verkoop te gooien en te gaan verhuizen. Na lang wikken en wegen is de keuze gevallen op nieuwbouw op een vrije kavel. Met slechts een paar richtlijnen ben je dan redelijk vrij wat voor huis je wilt bouwen. Vanwege de kosten, doen wij alles in eigen beheer; van bouwaanvraag tot bouwaansluiting en van grondverbetering tot riolering. Gelukkig wel met hulp van deskundige vakmensen. En die heb je nodig, want het is heel veel informatie om te kunnen voldoen aan de huidige regelgeving, waarmee je automatisch een bijdrage levert aan het milieu.
EPC-waarde
Voor mij kwam het grote inzicht ‘hoe energiezuinig te bouwen’ al bij het maken van de bouwtekeningen. Ons oude huis heeft karakter mede ook door de ‘tocht-gebreken’, maar bij nieuwbouw is voor je bepaald aan welke EPC-waarde (energieprestatiecoëfficiënt) je huis moet voldoen. Voor woonhuizen is deze eis in 2015 vastgesteld op 0,4. Wat houdt dit in: de energieprestatiecoëfficiënt van een woning drukt de energetische prestatie van een woning uit. De waarde 1,0 is ongeveer wat een gemiddelde woning in 1990 presteerde. Een woning met een EPC van 0,4 gebruikt dus nog maar 40% van de energie die zo’n woning twintig jaar geleden gebruikt zou hebben (bron: Wikipedia). Welkom in de wondere wereld van energiezuinig bouwen!
What to do?
Want hoe ga je hiermee om als je helemaal geen kennis hebt hoe je die waarde kunt behalen? Gelukkig hadden we daarvoor een ‘mannetje’, die ons alles haarfijn kon uitleggen welke maatregelen we moeten nemen en in welke informatie wij ons moesten verdiepen. Waar hebben wij ons in verdiept:
- Het begon met de ligging van ons nieuw te bouwen huis, gelukkig voor ons heel gunstig op het zuidwesten, dus veel zon. Maar het huis mag ook weer niet te veel opwarmen in de zomer, dus rekening houden met overstekken van dakgoten die dit voorkomen. Check!
- Om de zon het huis binnen te kunnen laten heb je ramen nodig. Hiervoor wordt voor de voorste gevel triple beglazing aangerukt, aan de zijkanten wordt HR++ glas geplaatst. Check!
- Uiteraard de isolatie van de woning en hoe de woning gebouwd wordt. Omdat wij een houtskeletbouw woning maken en hout een goede isolerende werking heeft, scoren we al punten. Maar om het nog beter te maken, wordt de woning ook geïsoleerd met
steenwolglaswol en voorzien van dampdoorlatende folie voor een goede ventilatie. Check! - Dan de verwarmingsinstallatie, een project op zich. Er is zoveel om je in te verdiepen! Zonnepanelen van verschillende aanbieders, luchtwarmtepompen, aardwarmtepompen, cv installaties, etc. We hebben uiteindelijk gekozen voor een aardwarmtepomp in combinatie met 20 zonnepanelen. Er komt dus geen gasaansluiting in de woning, waarmee we de aarde ook een beetje sparen. Volgens onze installateur zouden we onze woning kunnen verwarmen met drie waxinelichtjes. Nou ja, mocht dat niet lukken dan hebben we altijd nog de ouderwetse houtkachel. Check!
- En dan heb ik het nog niet eens gehad over alle mogelijke subsidies hiervoor! Ook hiervoor: check en check!
Voor jullie informatie: deze informatie hebben we in een tijdsbestek van ongeveer acht maanden verzameld. Met plezier en soms ergernis, maar ook veelal het gevoel dat we onder een steen hebben geleefd. Er zijn zoveel nieuwe dingen te onderzoeken op dit gebied.
Wikken en wegen
Al met al is er een wereld voor ons opengegaan. Nu kun je natuurlijk bij onze keuzes ook je vraagtekens zetten: waarom nieuwbouw terwijl er al zoveel huizen zijn, hout kappen om de houtkachel te stoken, voor de aardwarmtepomp moeten er twee gaten van behoorlijke diepte geboord worden, voor het hele huis zijn ook wel een paar boompjes gekapt, etc. Maar toch hebben we het gevoel dat we de aarde een dienst bewijzen door gebruik te maken van de bestaande middelen en ook door een deel van de opgewekte energie terug te kunnen geven. We gaan van onbewust onbekwaam naar een status van bewust bekwaam (en wellicht zijn er nog zat dingen waarin we onbekwaam zijn, maar die komen we vanzelf tegen). Het zijn nu bewuste keuzes in plaats van keuzes die bepaald zijn door de bestaande bouw en de beperkingen die dit met zich mee kan brengen.
Energie neutraal
Ons nieuwe huis is nog lang niet klaar, we zijn net begonnen met de fundering. Maar we hebben nu al zoveel geleerd hoe wij de aarde kunnen sparen, weliswaar door middel van de door de overheid opgelegde regels, maar toch! Geen gas vind ik best een grote stap en ik hoop dat meer mensen in de gelegenheid gesteld worden om hieraan deel te nemen. Als wij niet de keuze hadden gemaakt om nieuw te bouwen, dan had ik waarschijnlijk deze informatie niet tot mij genomen. Voor de aankomende periode hoop ik nog meer te leren hoe ik de aarde een beetje kan sparen door bijvoorbeeld slim na te denken over de inrichting van de tuin. Ik hou jullie op de hoogte!
Houdt van communiceren, marketing, coachen, motiveren en uitdagen en geniet van hardlopen, motorrijden, boeken, schoenen, uiteten, vrienden en vriendinnen.
Waarom steenwol?
Hoi Peter, foutje van mij kant: het is glaswol. En het waarom: het heeft een goed isolerende werking en het is zeer praktisch in gebruik.
Pas op. Glaswol isoleert niet tegen warmte. Dit betekent dat je onder een dak met glaswol 40 graden kunt verwachten op een hete zomerdag. Vooral in een houten huis dat verder niet veel massa heeft. Verder is glaswol erg gevoelig voor schimmels door condensatie omdat het slecht vocht opneemt. Eén klein tochtlek en je hebt schimmel en soms zelfs broei n de muur. Overweeg een zo damp open mogelijke muur naar de buiten kant en een dampremmende laag , volledig zonder kieren, aan de binnenkant.
Mijn favoriete isoaltie is uiteraard stro, maar een goede tweede is een isolatieplaat van houtvezel en hennep.
Mijn opmerking over de isolatie van glaswol tegen warmte komt doordat mijn buurman een paar jaar terug een airco onder de kap geinstalleerd heeft omdat het er te heet werd in de zomer. De kap is geïsoleerd met glaswol en in de winter heeft hij het heerlijk warm met maar een heel klein houtkacheltje. De reden dat zijn huis zo snel oververhit raakt zou ook het bijna ontbreken van ventilatie onder de leien kunnen zijn. We zitten welliswaar in Frankrijk, maar zo warm is het hier nou ook weer niet. Punt van aandacht is in ieder geval dat het te warm kan worden in een goed geîsoleerd huis met een lichte houtconstructie. Massa toevoegen en goed ventileren van de buitenlaag helpt enorm.
Bedankt Peter, ik neem je tips mee!
Zeven jaar geleden energieneutrale vrijstaande houtskeletbouw woning mogen bouwen. Aardwarmte (boringen 2x100m diep) en zonnepanelen. Hele jaar door heerlijke temperatuur in huis, en zomers koeling. Ondervonden nadelen: gekozen warmtepomp gebruikt in standby vaak nog 100 watt aan stroom! Enkele uren gedurende de nacht schakelt hij terug naar 8 watt sluipverbruik. Dat laatste is acceptabel. Om te ventileren gebruiken we balansventilatie, geeft altijd een beetje lawaai. Hij staat daarom vaak in een zo stil mogelijke stand behalve tijdens het douchen. Mag tegenwoordig best wat slimmer, enkel ventileren daar waar nodig.
Bewust gekozen geen gasaansluiting te nemen, nog geen dag spijt van gehad.
Hoi Antoo, wat leuk om te lezen dat jullie dezelfde keuzes destijds hebben gemaakt! En welke voordelen en nadelen er aan kleven. Gelukkig staan de ontwikkelingen niet stil en hopen we op alleen maar voordelen 🙂 Wat betreft de gasaansluiting, ik kan me er helemaal in vinden! Nog een paar maanden en dan gaan we het beleven, ik hou jullie op de hoogte.
Ik wil graag een huis laten bouwen en me daarbij richten op duurzaamheid. Er zijn vele manieren om dit te doen. Ik dacht sowieso al aan het gebruik van duurzame materialen en aan het laten bouwen van een energieneutraal huis. Jouw ideeën zijn in ieder geval erg behulpzaam en we gaan ons ook zeker verdiepen in subsidies.
Wij hebben een extra hypotheek genomen en het hele huis verbouwd. Er moest iets aan de fundering gebeuren en we hebben meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om de isolatie en de energievoorziening grondig aan te pakken. We moesten er zelfs negen maanden ons huis voor uit. Nu zijn we niet alleen van optrekkend vocht af. De combinatie van zonnepanelen en de warmtepomp maakt ons volledig zelfvoorzienend en energieneutraal.