Ik kan rustig stellen dat ik het erg getroffen heb met al mijn leuke werkzaamheden. Voor mijn baan kom ik op het TT circuit en aan boord van schepen, voor mijn eigen bedrijf kijk ik in de keuken van de bibliotheek, een schildersbedrijf, een pompverhuurbedrijf of gemeentes en ik schrijf blogs over wat mij zoal bezighoudt. Diversiteit alom en ik verveel me dan ook geen moment. Af en toe komt er zo iets leuks voorbij wat je gewoon niet kan weigeren. Een netwerk-vriendin vroeg me of ik als kritisch consument in gesprek wilde met een duurzame boer. Ik hoefde verder niets te doen: vragen stellen en geïnteresseerd zijn in zijn antwoord en verhaal. Het verhaal werd door een journalist gemaakt die er bij zat en een fotograaf zou een leuke foto maken. Nou, dat scenario past uitstekend bij mij.
Klus
Een commerciële partij in de agrarische sector geeft periodiek een blad uit voor haar leden/klanten. In dit blad is een speciale rubriek in het leven geroepen om twee ondernemers in de agrarische sector met elkaar in gesprek te laten gaan. Af en toe wordt de rubriek aangepast en praat een consument met een agrariër. Zo ook ik. Ik mocht in gesprek met de boer die dialoog en duurzaamheid belangrijk vindt. Even speuren op het internet brengt mij op het artikel in De Boerderij dat eerder dit jaar is gepubliceerd waarin Frans zijn standpunt uitlegt. Nadat ik dat gelezen had, bedacht ik bij mezelf: ‘wat moet ik in vredesnaam vragen??’. Ik ben niet zo van de duurzaamheid, maar gelukkig wel van de dialoog, dus met deze instelling toog ik richting Oud Annerveen om kennis te maken met Frans, zijn vrouw en hun twee jongens op hun prachtige boerderij.
Passie
Wat heb ik een leuke en leerzame ochtend gehad! Bert, de journalist was er al, maar de boer in kwestie was nog op pad om ‘even aardappels te spuiten, want de wind was nog goed’. Er zijn zoveel zaken waar je als consument niet bij stil staat, maar wat voor een boer een vanzelfsprekendheid is als ademhalen. En alles heeft te maken met passie voor het vak. Want boer zijn ben je niet tussen 9 en 5, maar dat ben je 24/7 en bijna 365 dagen per jaar.
Dialoog
Het gesprek tussen Frans en mij verloopt relaxed. Frans is de vijfde generatie die het boerenbedrijf runt, samen met zijn vader en nog een medewerker. Ze verbouwen suikerbieten, graan maar de focus ligt op zetmeelaardappelen. Vrouwlief staat voor de klas en de zoons vermaken zich nog prima op de crèche of op de boerderij. De zoons hoeven geen opvolgers voor de boerderij te zijn, als ze maar worden wat ze leuk vinden. Uit het hele gesprek met Frans en Jenine vormt passie het toverwoord. Als team runnen ze het boerenbedrijf en hun gezin. Een weloverwogen keuze: 6 dagen in de week werken en 1 dag is de gezinsdag. Niet uit geloofsovertuiging, maar omdat het leven uit meer bestaat dan alleen werken. Tijdens die dag rust wordt er weliswaar niet gewerkt, maar in het hoofd van Frans is het nooit helemaal verdwenen. Het is zijn way of life. En daar kleven uiteraard, net als bij andere ondernemers, ook nadelen aan: geen drie weken aaneengesloten vakantie, altijd op je werk zijn en ook zo bezig zijn. Maar over het grotere geheel genomen is het gezin gelukkig en tevree. Ze doen namelijk wat ze leuk vinden!
Wat de boer niet kent…
Het doorsnee beeld dat een consument heeft van een boer: nurks, dommig, terughoudend, niet vooruit te branden en vooral niet in gesprek gaan met buitenstaanders. Zo jammer. Boeren van deze generatie, en ook al een generatie eerder, zijn vooruitstrevend, intelligent, ondernemend en willen in gesprek met de wereld om hun wereld te laten zien. Het is een bedrijf dat net als alle andere bedrijven omzet moet maken om te kunnen blijven bestaan en te kunnen groeien. Er worden plannen gemaakt, die plannen worden geanalyseerd en waar nodig bijgesteld, er wordt geëxperimenteerd en geïnnoveerd. De percelen worden nauwlettend in de gaten gehouden en alle handelingen worden bijgehouden in logboeken. Alles om de consument te voorzien van voedsel, maar ook om zelf een belegde boterham te verdienen en te kunnen blijven ondernemen.
Duurzaamheid
Tussen alle gezelligheid door komt een aantal serieuze zaken aan bod. Zoals bijvoorbeeld de aanleiding van dit gesprek: het spandoek aan de rand van het aardappelveld. Agrariërs hebben te maken met allerlei elementen van de natuur, zoals onkruid, insecten, het weer. Op sommige hebben ze geen invloed, maar op andere kunnen ze zo goed mogelijk proberen op te anticiperen. De chemie-leverancier voor het bestrijden van een van de ‘opvreters’ van de aardappelplant heeft het zo uitgedacht, dat alleen die ‘opvreter’, de coloradokever, wordt aangepakt en de rest van de insecten, zoals een lieveheersbeestje of de gaasvlieg, die een bijdrage leveren om luis tegen te gaan, in leven blijven. Een biologisch balans blijft dan! Hoe cool is dat? Dus niet alles wordt klakkeloos plat gespoten, er wordt nagedacht over hoe de natuur zelf het evenwicht kan bewaren. En natuurlijk blijft het wel een bedrijf, in het voorjaar gaat de portemonnee de grond in, en in het najaar wordt die er weer uitgehaald, de opbrengsten blijven wel belangrijk. Dus als de luis vanwege droogte, een element waar geen invloed op is, in zo’n grote getale opkomt, dan rest ook Frans niets anders dan ook de luis te gaan bestrijden.
Lekker fietsen
Nog een ander voorbeeld van consumentengedrag: bah, onkruid bestrijdingsmiddelen op het land. Je kunt je er vast wel een beeld schetsen; een zonnige zomermiddag, op de fiets tussen de landerijen, klein beetje wind, heerlijk keuvelend. In de verte zie je een boer met een trekker met van die armen aan de trekker, wijd gespreid waar de chemie uitspuit. Gadver, moeten we daar langs? Ja, daar moeten we langs, want het is zo verdund dat het bijna slechts water is. Frans legt uit dat op 1 hectare slechts 40 gram bestrijdingsmiddel wordt gebruikt. Dat is nog niet eens de helft van een reep chocolade. En dat kleine beetje zorgt er voor dat de opbrengst per hectare verbetert. Dat is voor ons allemaal van groot belang, want: zonder de boeren hebben wij geen suiker in onze koffie, geen winegum om op te kauwen, geen instant soepje om van te genieten en geen boterham in de ochtend.
Dankjewel!
De ochtend wordt afgesloten met een foto van Frans en mij in het aardappelveld. Heel geposeerd, maar wel erg grappig. Onder het foto’s maken krijg ik nog uitleg over de aardappelplant; ongeveer 1 kilo zetmeelaardappels zit er onder zo’n plantje, de kleine bruine plekjes zijn het gevolg van een schimmel, maar niet schadelijk. We hebben zoveel afgekletst en ik heb zoveel informatie gekregen dat ik stil val. Dan nog maar even genieten van het mooie landschap. De coloradokever hebben we helaas niet meer gevonden, maar het lieveheersbeestje gelukkig nog wel. Bedankt Frans, voor het kijkje in jouw wereld!
Houdt van communiceren, marketing, coachen, motiveren en uitdagen en geniet van hardlopen, motorrijden, boeken, schoenen, uiteten, vrienden en vriendinnen.