Hybride, all-electric-ready of all-electric? Iedereen die een warmtepomp overweegt komt voor deze keuze te staan. Na het lezen van dit artikel weet jij de vuistregels hoe je kunt bepalen welke voor jou de beste keuze is.
Wat is een warmtepomp?
Een warmtepomp is een apparaat dat energie uit de buitenlucht, de grond of water onttrekt en deze gebruikt om een woning te verwarmen, tapwater te bereiden en optioneel te koelen. Het werkt als een vervanger voor een traditionele cv-ketel, maar in plaats van gas gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte op te wekken. Het bijzondere aan een warmtepomp is dat het een hernieuwbaar aandeel heeft: je stopt er een deel elektriciteit in en krijgt daar een veelvoud aan warmte voor terug, wat het een duurzame keuze maakt.
Er zijn verschillende soorten warmtepompen, zoals lucht-waterwarmtepompen (die energie uit de buitenlucht halen) en watergevoerde warmtepompen (die energie uit de grond onttrekken). Bij lucht-waterwarmtepompen wordt met behulp van een buitendeel warmte uit de lucht gehaald en via leidingen naar binnen gebracht om je woning te verwarmen of warm water op te slaan in een boiler. Voor ruimteverwarming werkt dit systeem continu en efficiënt, terwijl tapwaterbereiding hogere temperaturen vereist en daarom meer energie vraagt.
Een ander voordeel van warmtepompen is dat ze ook kunnen koelen, wat steeds relevanter wordt door langere en warmere zomers. Hoewel dit niet hun primaire functie is, biedt het extra comfort. Warmtepompen zijn dus veelzijdige apparaten die bijdragen aan verduurzaming door minder fossiele brandstoffen te gebruiken en efficiënter om te gaan met energie.
Het verschil tussen hybride, all-electric ready en all-electric warmtepomp
Een klassiek hybride warmtepomp is een compacte oplossing die samenwerkt met een cv-ketel. Het vermogen is beperkt tot wat nodig is om verwarming mogelijk te maken. Voor het verwarmen van tapwater (douchen, water uit de kraan) moet je met een hoger vermogen kunnen verwarmen, daarom gaat dit nog via de cv-ketel.
De all-electric ready warmtepomp is ontworpen als een tussenoplossing tussen klassiek hybride en full electric. Eigenlijk is het een hybride warmtepomp, maar met een groter vermogen (bijvoorbeeld 5-10 kW). Daarom is hij geschikt voor zowel ruimteverwarming als tapwaterbereiding, mits de woning voldoende geïsoleerd is. Het belangrijkste voordeel van dit systeem is de flexibiliteit: het kan worden geïnstalleerd met het oog op toekomstige verduurzaming van de woning. Zodra de woning verder wordt aangepast, zoals betere isolatie of efficiëntere radiatoren, kan de cv-ketel eenvoudig worden verwijderd om volledig elektrisch te gaan zonder verspilling van bestaande apparatuur.
Een full electric warmtepomp werkt volledig zonder cv-ketel en maakt gebruik van hernieuwbare energie om zowel ruimteverwarming als tapwaterbereiding te leveren. Dit systeem vereist een goed geïsoleerde woning en een geschikt afgiftesysteem zoals vloerverwarming of lage-temperatuur radiatoren.
Het ultieme en meest eenvoudige checklist: is je huis geschikt voor een all-electric warmtepomp?
Om te bepalen of je huis geschikt is voor een all-electric warmtepomp, spelen isolatie en het bouwjaar van de woning een cruciale rol. Een praktische vuistregel is dat huizen gebouwd na 2000 standaard geschikt zijn voor een all-electric warmtepomp. Dit komt doordat vanaf dat jaar strengere isolatie-eisen golden, zoals dak-, vloer- en spouwmuurisolatie en vaak standaard HR++ glas. Voor woningen gebouwd tussen 1970 en 2000 geldt dat ze meestal matig geïsoleerd zijn, waardoor aanvullende maatregelen zoals betere isolatie en lage-temperatuurverwarming nodig kunnen zijn. Bij oudere huizen, van vóór 1970, is de isolatie vaak slecht, waardoor substantiële verbeteringen noodzakelijk zijn voordat een warmtepomp effectief kan werken. Deze vuistregel helpt huiseigenaren snel in te schatten wat nodig is om hun woning klaar te maken voor een volledig elektrische verwarmingsoplossing.
Huizen gebouwd na 2000 zijn standaard geschikt voor een all-electric warmtepomp.
Is je huis van voor 2000, dan kun je een eenvoudige test uitvoeren om te achterhalen of je huis klaar is voor een all-electric warmtepomp. Dit doe je door de aanvoertemperatuur van je cv-installatie in te stellen op 50 graden. Dit is de temperatuur van het water dat door je radiatoren of vloerverwarming stroomt. Doe dit in oktober, en als je woning comfortabel warm blijft gedurende de hele winter, zonder dat huisgenoten klagen over kou, dan is je huis voldoende geïsoleerd en geschikt voor een warmtepomp. Blijkt dat de woning niet goed warm wordt bij deze lagere temperatuur, dan is dit een indicatie dat er verbeteringen nodig zijn, zoals betere isolatie van muren, vloeren of ramen. Daarnaast speelt het type afgiftesysteem een rol; systemen zoals vloerverwarming of lage-temperatuur radiatoren zijn ideaal voor een warmtepomp.
Zet je aanvoertemperatuur op 50 graden. Kom je er de winter mee door? Dan is je huis geschikt voor een all-electric warmtepomp.
12.000 euro
Het grootste voordeel is dat je volledig gasloos kunt verwarmen en daarmee de vaste kosten van een gasaansluiting kunt elimineren. Dit leidt tot directe besparingen op je energierekening. Daarnaast profiteer je van lagere belastingtarieven op elektriciteit, wat de kosten verder reduceert. Over een periode van tien jaar kan dit volgens berekeningen een besparing opleveren van ongeveer 12.000 euro, exclusief eventuele subsidies zoals de ISDE en andere toekomstige voordelen, zoals hogere woningwaarde door verduurzaming.
Naast de financiële voordelen biedt een all-electric warmtepomp meer comfort en efficiëntie. Het systeem werkt optimaal bij lage aanvoertemperaturen, waardoor het energieverbruik wordt geminimaliseerd zonder in te boeten op warmtecomfort.
Tip: Gebruik de rekentool van Vereniging Eigen Huis om de besparing van energiebelasting te berekenen, als je over gaat naar een warmtepomp.
Wanneer kies je voor hybride of all-electric ready?
Rudy is duidelijk. Een all-electric warmtepomp is altijd de meest wenselijke keuze, omdat het de meest efficiënte en toekomstbestendige oplossing biedt. Echter, als je woning nog niet geschikt is voor een volledig elektrische warmtepomp, is een all-electric ready systeem de beste optie. Dit type warmtepomp biedt namelijk flexibiliteit en optionaliteit: je kunt nu al verduurzamen en gas besparen, terwijl je in de toekomst eenvoudig kunt overstappen naar volledig elektrisch. Dit voorkomt dat je later systemen moet vervangen, wat bij een klassiek hybride systeem wel het geval zou zijn.
Met een klassiek hybride warmtepomp kan je geen tapwater bereiden en ben je altijd afhankelijk van gas. Dit beperkt je mogelijkheden om volledig gasloos te gaan. Een all-electric ready warmtepomp daarentegen kan worden geselecteerd op het vermogen dat past bij jouw toekomstige verduurzamingsplannen, zoals betere isolatie of aanpassingen aan het afgiftesysteem. Bovendien neemt een all-electric systeem niet veel meer ruimte in beslag dan een hybride variant, wat vaak een misverstand is.
Hoeveel stroom gebruikt een warmtepomp?
Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert sterk en is afhankelijk van factoren zoals de grootte van de woning, het aantal bewoners en de mate van isolatie. Maar uit onderzoek blijkt dat het gemiddelde jaarlijkse verbruik van een all-electric warmtepomp rond de 2.500 kWh ligt voor een rijwoning van ongeveer 110 vierkante meter. Dit is gebaseerd op uitgebreide monitoring in corporatiewoningen. Er is echter een aanzienlijke variatie: sommige huishoudens verbruiken slechts 1.500 kWh, terwijl anderen tot wel 4.500 kWh kunnen verbruiken.
Hoe bepaal je het rendement van een warmtepomp?
Het rendement van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in de Coëfficiënt Of Performance (COP), die aangeeft hoeveel warmte er wordt opgewekt per kWh elektriciteit. Een COP van 4 betekent bijvoorbeeld dat voor elke kWh stroom 4 kWh aan warmte wordt geproduceerd.
Rudy introduceert een alternatief voor de COP: de “Seasonal Performance Factor” (SPF), die een realistisch beeld geeft van het werkelijke rendement door rekening te houden met zaken als stand-by-verliezen en legionella-runs. Hoewel een warmtepomp onder ideale omstandigheden een COP (Coefficient of Performance) van 6 kan halen, kan het zijn dat de SPF lager ligt door bv. efficiëntieverliezen.
Een goed geïsoleerde woning met lage-temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming, zorgt ervoor dat de warmtepomp efficiënter werkt en minder stroom verbruikt. In slecht geïsoleerde huizen moet de pomp harder werken om voldoende warmte te leveren, wat het verbruik verhoogt.
Als data-gedreven marketeer weet Danny als geen ander hoe je je energie thuis kunt managen. Zo laadt hij z’n elektrische fiets op als de zon schijnt. Dankzij zijn interesse in duurzaamheid en techniek kan hij je alles vertellen over een slimme, duurzame woning.
