Je Enphase micro-omvormers slim uitzetten via app, cloud of Home Assistant

Heb je Enphase micro-omvormers? Dan heb je behoorlijk wat mogelijkheden om je omvormers handmatig, automatisch of slim de teruglevering te stoppen of te beperken. Op de pagina vertellen we je welke manieren er zijn om je zonnepanelen te dimmen bij negatieve energieprijzen en hoe je ze kunt instellen.

Wanneer gebruik je welke methode? Om je een beetje op weg te helpen:

1. De meest eenvoudige optie is om de ‘IQ Energy Management’ te gebruiken in de Enphase app / cloud. Deze functie is relatief nieuw en zit sinds begin 2025 in de software. De teruglevering stopt bij negatieve energieprijzen.
2. Voor veel van de andere opties moet je toegang hebben tot Enlighten Manager. Dit is de ‘installateurs-app’, waarvoor je installateursrechten nodig hebt. Vanuit Enlighten Manager kun je de teruglevering handmatig stoppen (worden we niet heel warm van) of automatisch de teruglevering beperken of stopzetten. Best cool is dat er een modus is om de teruglevering te beperken tot alleen je eigen gebruik. Deze manier is iets ingewikkelder.
3. Met behulp van Enlighten Manager en relais die je kunt aansturen, kun je ook de teruglevering slim limiteren. Bijvoorbeeld door met je smart home dynamische energieprijzen uit te lezen en bij negatieve prijzen een signaal te sturen. Deze methode vereist technische kennis.
4. Je kunt ook de teruglevering stoppen via DRM0. Voordeel van deze methode is dat hij lokaal werkt, en dat je het via Home Assistant of je favoriete smart home kunt aansturen. Deze methode vereist technische kennis.

Universele methoden om je omvormer uit te schakelen

In dit artikel focussen we ons op de manieren om specifiek een APsystems omvormer te laten stoppen met het produceren van zonne-energie. Er zijn ook nog een aantal universele methoden die je kunt toepassen om je omvormer uit te schakelen. Meer over deze universele methoden lees je in het dossier zonnepanelen uitzetten.

De teruglevering automatisch beperken of uitzetten met de Enphase app / cloud

De mogelijkheid om met de Enphase App de teruglevering van je zonnepanelen te stoppen valt onder het ‘IQ Energy Management’ van Enphase. “Dit systeem past voortdurend de energiebron aan (zonne-energie, thuisbatterij of elektriciteitsnet) en plant automatisch hoe en wanneer energie wordt verbruikt om besparingen te maximaliseren”, aldus Enphase.

Deze functie werkt als je beschikt over de volgende producten:

• Enphase IQ Microinverters, in combinatie met de
• Enphase IQ Gateway Metered

Volg deze stappen om je Enphase Energy System te configureren om automatisch uit te schakelen bij negatieve energieprijzen

1. Open de Enphase App op je smartphone.
2. Ga naar Menu > Instellingen > Elektriciteitstarief > Elektriciteit importtarief toevoegen
   
3. Antwoord Ja om te bevestigen dat je een dynamisch tariefcontract hebt en tik op Volgende.
4. Lees en ga akkoord met de gebruiksvoorwaarden en tik op Doorgaan.
   

Het vreemde is wel dat Enphase niet vraagt om de kosten van je energieleverancier. Want het verschilt of je nu bij Tibber of Next Energy zit. Dit heb ik nagevraagd bij Enphase. Zij zeggen daar over: “Enphase werkt met een genormaliseerde dynamische prijs, welke bestaat uit kale energieprijs + belastingen + een gemiddelde marge.”

In de app zijn deze genormaliseerde prijzen zichtbaar. Kijken we bijvoorbeeld naar zondag 8 juni 2025, dan zagen we tussen 15:00 en 16:00 een EPEX prijs (kale energieprijs) van -0.05299 euro. In de Epnhase app zag je op dat moment een prijs van 0.092 euro waarbij er dus 0,145 euro aan overige kosten wordt bijgerekend.

Je systeem weet nu dat je dynamische energietarieven hebt. Nu moet je nog instellen dat de teruglevering automatisch wordt gestopt bij negatieve dynamische energieprijzen. Dat gebeurt met de functie ‘AI Optimalisatie’. Je stelt deze als volgt in:

1. Ga naar Menu > Profiel > Bewerking
2. Selecteer AI Optimalisatie en tik op Toepassen.
   

Dat was het. Het kan even duren voordat je aanpassingen effect hebben.

Zo’n AI-oplossing blijft wel een beetje black box. Daarom biedt de Enphase App wat meer uitleg over hoe het energiesysteem in verschillende scenario’s wordt geoptimaliseerd. Bij negatieve energieprijzen zegt Enphase dit te doen:

Het resultaat in werking 👌🏻:

Mocht jij de AI-optimalisatiefunctie niet zien, ondanks dat je wel de juiste spullen hebt? Ik heb het bij Enphase nagevraagd en het zou kunnen dat je een software update nodig hebt. Om dat voor elkaar te krijgen kun je het beste bellen met de support afdeling van Enphase. Je belt hiervoor met 085-2082305.

Vereisten voor de Enphase Enlighten Manager: installateursrechten en Envoy-S/IQ Gateway

Voor de methoden die we hierna bespreken heb je installateurstoegang nodig. Alleen dan kan je de Enlighten Manager gebruiken. Met de Enlighten Manager beschik je over functionaliteiten waar je als gewone gebruiker niet over beschikt.

Als je zonnepanelen door een installateur zijn geplaatst, zal hij installateurstoegang hebben tot jouw installatie. Je kunt contact opnemen met je installateur om zelf toegang te krijgen met installateursrechten. Over hoe makkelijk dat gaat, wisselen de verhalen. Zo verstrekt WaterlandSolar de Enlighten Manager gratis aan haar klanten, waar we ook voorbeelden kennen van installateurs die dat weigeren of het wel toestaan maar daarna alle ondersteuning stopzetten.

Je kunt het ook zelf regelen:

Maak daarvoor een nieuw account aan op enlighten.enphaseenergy.com door te klikken op “Installing your first Enphase system? Sign up for enlighten”. Vul hier je (fictieve) gegevens in van je installatiebedrijf en kies voor de optie “I am a solar professional registering on behalf of my company”.

Nu kun je als installateur jezelf als eigenaar toegang vragen om de installateur toegang te geven.

1. Ga naar de tab ‘Account’
2. Klik in het linker menu op ‘Company Information’
3. Scroll naar beneden naar de URL bij ‘Request system access’ en kopieer deze
   
4. Log uit als installateur en log in als eigenaar
5. Plak de URL in de adresbalk, je krijgt nu de melding dat je toegang hebt gegeven aan de installateur
6. Nu kun je weer inloggen als installateur en je eigen systeem tot in detail bekijken onder het kopje ‘System’

Wat ook kan in plaats van stap 5 & 6 is in je eigenaarsaccount iemand toegang geven tot je systeem via e-mail. Door het e-mailadres in te geven van je installatie-account wordt deze gekoppeld aan jouw installatie.

Softwareversie en gridprofielen

De functionaliteit en betrouwbaarheid van de beschreven methoden kunnen afhankelijk zijn van de softwareversie van de Envoy/IQ Gateway en het ingestelde netprofiel (grid profile). Hans meldt succesvolle tests met gateway software versie 8.2.4264 en het Nederlandse netprofiel EN 50549-1:2019 RfG E02 Netherlands (1.2.4). Het is raadzaam om de software van de Envoy/Gateway up-to-date te houden en te controleren of het correcte, voor de lokale situatie geldende netprofiel is geactiveerd.  

Communicatie

Voor methoden die afhankelijk zijn van de Enlighten Manager, is een stabiele communicatie van de Envoy/Gateway essentieel. Dit betreft zowel de communicatie met de micro-omvormers op het dak als de internetverbinding van de Envoy/Gateway zelf. Zonder betrouwbare communicatie kunnen commando’s niet (tijdig) worden doorgegeven of uitgevoerd.

De teruglevering handmatig stoppen met Enlighten Manager

Deze methode maakt gebruik van de “one-button standby mode” van Enphase, waarmee de stroomproductie op afstand kan worden uit- en ingeschakeld via de Enlighten Manager webinterface of de specifieke installateursapp.  

Vereisten

• Toegang tot de Enlighten Manager met installateursrechten.  
• De Envoy/Gateway moet online zijn en effectief communiceren met zowel de micro-omvormers als de Enlighten cloud.
• Aanbevolen: Gateway softwareversie 8.2.4264 of hoger en het Nederlandse netprofiel EN 50549-1:2019.  

Het proces om de productie uit of in te schakelen is als volgt :  

1. Log in op de Enlighten Manager (via de webinterface of de installateursapp).
2. Navigeer naar het tabblad “Devices”.
3. Selecteer de betreffende Envoy uit de lijst “Envoy Communication Gateways”.
4. Scroll naar beneden naar het gedeelte “Tasks”.
5. Controleer de huidige “Power Production status”.
   
6. Klik op de knop “Disable Power Production” om de productie uit te schakelen (of “Enable Power Production” om deze weer in te schakelen).
   
7. Bevestig de taak. Bij daglicht en goede communicatie zal de Envoy de taak doorgaans binnen ongeveer 30 minuten ontvangen en uitvoeren.

De teruglevering automatisch beperken of uitzetten met Enlighten Manager

Naast het volledig uitschakelen van de productie, biedt de Enlighten Manager de mogelijkheid om de maximale productie van je zonnepanelen te beperken tot een bepaald percentage van het geïnstalleerde vermogen. Dit kan via de functie “Power Production Limiting by gateway”.

Geschikt voor

• Situaties waarin niet een volledige stopzetting, maar een gedoseerde vermindering van de PV-productie gewenst is.
• Zo kun je de teruglevering beperken tot een bepaald wattage of percentage van het totale vermogen
• Ook kun je je met je zonnepanelen in je eigen energieverbruik voorzien, maar er voor kiezen om niks terug te leveren aan het net
• Wat je wel mist, is dat je dit niet op basis van dynamische energieprijzen kunt doen. Je kunt dus niet instellen dat je alleen je teruglevering naar 0 wilt brengen als de energieprijzen negatief zijn. Dan moet je eerst koppelen met een smart home of andere manier van slimme aansturing, zie ook de volgende methode ‘De teruglevering automatisch beperken met de Enphase Enlighten Manager en digitale inputs (relais)’.

Vereisten

• Installateurstoegang tot de Enlighten Manager (webinterface of installateursapp).  
• Een Envoy-S of IQ Gateway met (meestal 4) digitale inputs, indien men de productieniveaus via deze inputs wil schakelen.  

Stappenplan

De configuratie vindt plaats in de Enlighten Manager :  

1. Log in op de Enlighten Manager met installateursrechten.
2. Navigeer naar de instellingen van de betreffende Envoy.
3. Kies de optie “Power Production Limiting by Gateway”. Wanneer je deze optie kiest, krijg je er onder een aantal instellingen te zien.

Met ‘Power limitation target’ bepaal je op basis waarvan hij de productie beperkt. Dat kan op twee manieren:

• De productie van je zonnepanelen beperken (Production)
• De teruglevering van je zonnepanelen aan het net beperken (Export)

Vervolgens kun je een niveau instellen. Dat kan zijn:

• Een absolutie waarde in het aantal W
• Een percentage van de totale capaciteit

Zo kun je er voor kiezen om:

1. De export te beperken tot 0W. Dan produceert hij alleen stroom voor je eigen verbruik.
2. De productie te beperken tot 0W. Dan produceer je niks, en gebruik je stroom van het net.

De teruglevering slim beperken met Enlighten Manager en digitale inputs (relais)

Deze methode biedt aanzienlijk meer flexibiliteit dan de hierboven genoemde optie, omdat de PV-productie gemoduleerd kan worden. Om deze methode echter echt “slim” te maken, waarbij dynamisch geschakeld wordt tussen de productieniveaus (bijvoorbeeld op basis van actuele energieprijzen of de vraag van het huishouden), is een extern stuursysteem (zoals een domoticasysteem of slimme relais) nodig. Dit externe systeem bedient dan de relais die verbonden zijn met de digitale inputs van de Envoy.

Geschikt voor

• Situaties waarin niet een volledige stopzetting, maar een gedoseerde vermindering van de PV-productie gewenst is.
• Deze methode kan geautomatiseerd worden indien de digitale inputs van de Envoy worden aangestuurd door een extern systeem (zoals een domoticasysteem). Zodoende kun je instellen dat hij de teruglevering tot 0 beperkt, wanneer er sprake is van negatieve energieprijzen.

Vereisten

• Installateurstoegang tot de Enlighten Manager (webinterface of installateursapp).  
• Een Envoy-S of IQ Gateway
• Een of meerdere (meestal 4) digitale inputs  

Om dit in te stellen ga je als volgt te werk:

1. Activeer de optie “Limit power production/export via reading of relays settings on Gateway’s Digital Input Port”.  
2. Stel het “Power limitation target” in: dit kan “Production” (beperking van de totale productie) of “Export” (beperking van de export naar het net) zijn.
   
3. Stel de “Reference value” in
4. Configureer het “Number of relays settings to be read”. Dit hangt af van hoeveel digitale inputs (en dus externe relais) je wilt gebruiken om verschillende niveaus te schakelen (bijvoorbeeld 1, 2, 3 of 4).
5. Configureer het “Number of levels to be set”. Dit bepaalt hoeveel verschillende productieniveaus er zijn. Bijvoorbeeld, met 1 relais (input) kunnen 2 niveaus worden ingesteld; met 2 relais (inputs) kunnen 4 niveaus worden ingesteld, enzovoort.
6. Definieer per “Level” het gewenste productielimietpercentage. In bovenstaand voorbeeld een configuratie met 4 relais die tot 16 niveaus kunnen instellen. Je kunt hem ook eenvoudiger maken door alleen 0%, 25%, 50%, 75%, 100% te hanteren.  
7. De status van de fysieke digitale inputs op de Envoy (open of gesloten, aangestuurd door externe relais) bepaalt vervolgens welk voorgedefinieerd productieniveau actief wordt.

De teruglevering stoppen via DRM0-contacten op de Envoy-S (metered) / IQ Gateway

Deze methode maakt gebruik van de Demand Response Mode (DRM) functionaliteit van de Envoy-S of IQ Gateway, specifiek de DRMO (DRM 0 – disconnect) optie. Deze poort is bedoeld voor landen waarbij de netbeheerder middels een stukje hardware, de omvormers schakelt.

Bij de installaties in landen waar deze functie niet is verplicht, wordt de DRM0 poort middels een resistor verbonden. Echter, wanneer je deze verbinding gaat kortsluiten, dan stoppen de omvormers met produceren. Haal je de kortsluiting weg, dan gaan de omvormers weer produceren.

Geschikt voor

• Gebruikers die zich comfortabel voelen bij het maken van eenvoudige elektrische aansluitingen.
• Situaties waar een directe, lokale controle over de productie gewenst is, onafhankelijk van cloud-connectiviteit.
• Automatisering via domoticasystemen, door het externe relais aan te sturen op basis van bijvoorbeeld dynamische energieprijzen.

Vereisten

• Een Enphase Envoy-S (metered) of IQ Gateway die beschikt over DRM0-functionaliteit en toegankelijke digitale input/relay poorten (vaak aangeduid als AU/NZ: DRM Port).  
• Een extern relais. Dit kan een schakelactor zijn van een bestaand domoticasysteem, of een eenvoudig relais dat wordt aangestuurd door een slimme schakelaar, timer, of een andere logische eenheid. Bijvoorbeeld een Fibaro Smart Implant die je aanstuurt via Home Assistant.
• Het lijkt erop dat de softwareversie van je Envoy niet nieuwer mag zijn dan 8.3.xxxx. Het lijkt er dan namelijk op dat Enphase de aansturing via de DRM-poort onmogelijk heeft gemaakt.

Allereerst de DRM-layout en de DRM ‘in het echt’:

Door de contacten op de Enphase Envoy van de digital inputs RefGen en Com/DRM0 open te zetten kun je de “Demand Response Management” functionaliteit gebruiken. 

In onderstaande video is te zien dat het kortsluiten tussen de terminals 1 en 3 zorgt dat de teruglevering stopt:

Om via DRM0 je omvormer slim aan te kunnen sturen, zul je hem moeten koppelen met domotica, zoals Home Assistant of Homey. Dat kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van een slimme schakelaar die dit contact kan maken, zoals een Fibaro Smart Implant of een Shelly 1 mini Gen3. Je kunt die aansluiten op de terminals van je gateway, en die vervolgens aansturen via Home Assistant.

Op de Shelly bijvoorbeeld, verbind je de I en O poort met de DRM0 verbinding, de L en N sluit je aan op de spanning.

Wanneer de Shelly de status uit heeft, wordt er gewoon teruggeleverd. Is de Shelly aan, dan wordt de teruglevering uitgeschakeld. 

Met Home Assistant

Dan is het nog zaak om met Home Assistant de boel slim aan te sturen. Ik ga er vanuit dat je Home Assistant al hebt draaien en een integratie voor dynamische energietarieven hebt.

Wat we willen is dat:

• Als de dynamische energieprijs negatief is
• De Shelly of Smart Implant aan wordt gezet
• Zodat het contact wordt gemaakt, de DRM functie wordt aangeroepen, en de teruglevering wordt stopgezet.

Je kunt daarvoor onderstaand script gebruiken, en aanpassen naar jouw situatie:

• sensor.electricity_price_tibber is de prijssensor incl. opslag en btw. Zodra deze onder 0 komt is je dynamische energieprijs dus negatief.
• 823e72a517eb4aa6468ca is het device_d van de Shelly
• b3a06ead7db486952a330 is het entity_id van de schakelaar om de Shelly aan te zetten

alias: Turn off solar production when energy price is negative
description: Turn off solar production when energy price is negative
trigger:
  - platform: state
    entity_id:
      - sensor.electricity_price_tibber
condition: []
action:
  - if:
      - condition: numeric_state
        entity_id: sensor.electricity_price_tibber
        below: 0
    then:
      - type: turn_on
        device_id: 823e72a517eb4aa6468ca
        entity_id: b3a06ead7db486952a330
        domain: light
      - service: notify.notify
        metadata: {}
        data:
          message: >-
               Energy price is negative
          title: Energy price is negative
    else:
      - type: turn_off
        device_id: 823e72a517eb4aa6468ca
        entity_id: b3a06ead7db486952a330
        domain: light
mode: singleCode language: CSS (css)

Met Homey

Je kunt ook je Enphase micro-omvormers via DRM slim uitschakelen met Homey. Je hebt daarvoor een integratie voor dynamische energieprijzen voor nodig, zoals Power by the Hour app of in onderstaand voorbeeld de Tibber app. Ook hebben we de Shelly app nodig.

Wat we willen is dat:

• Als de dynamische energieprijs negatief is
• De Shelly aan wordt gezet
• Zodat het contact wordt gemaakt, de DRM functie wordt aangeroepen, en de teruglevering wordt stopgezet.

Je kunt daarvoor deze flow instellen: